ديباچه - در ذكر ربع مسكون و شرح طول و عرض و صفت اقاليم و وصف اطراف آن .
مقاله اول : در ذكر تكوين مواليد ثلاثه معادن و نبات و حيوان و آن بر سه مرتبه است .
مرتبهء اول : معدنيات مرتبهء دوم : نباتات مرتبهء سوم : حيوانات مقالهء دوم در ذكر انسان ( در چهار نظر ) نظر اول در شرح اعضاى انسان و تفصيل قواى ايشان مشتمل بر سه صفت :
صفت اول در شرح اعضاى انسان از مفردات و مركبات صفت دوم در ذكر قواى انسان صفت سوم در ذكر فوايد اعضاء و جوارح انسان نظر دوم : در ذكر صفات و آثار نفوس نظر سوم : در عشق اولى و طلب مولى كه كمال نفس انسانى است .
مقاله سوم : در صفت بلدان و بقاع و آن بر چهار قسم است :
قسم اول : در ذكر حرمين شريفين قسم دوم : در شرح احوال ايران زمين و آن مشتمل است بر مطلع و مقصدى و مخلصى :
مطلع : در شرح تقسيم و طول و عرض و حدود اقاصى و قبلهء بلاد ايران زمين مقصد : در ذكر ولايات و بلاد ايران و چگونگى آب و هوا و بنياد عمارات و صفت ساكنان ولايات مخلص : در ضبط طرق و انهار و عيون و اشجار و جبال و معادن خاتمه : در ذكر عجايبى كه در ساير ولايات ربع مسكون است در بر و بحر ، بيرون از آنچه در ايران زمين است .

مقدمة 15