معلوم است كه اصطلاح « سر ماه » مخصوص همان قاعده زنانگى مىباشد ، ممكن است گفته شود :
اختلال روانى ماهانه براى زنها ، نوعى از بيمارى است ، نه اوج روحى ، بنا بر اين نسبت دادن اين حالت به مرد ، مانند زن با منظور انفجار عالى روحى سازگار نمىباشد .
پاسخى كه به طور احتمال براى سؤال فوق به نظر مىرسد ، اين است كه ممكن است منشأ فيزيولوژيكى اختلال روانى زن خواه مربوط به غدد بوده باشد وخواه به غير غدد ، در مرد عمل ديگرى انجام بدهد كه ناشى از فشار محاصرهء ماده وقوانين آن به موجوديت انسان بوده باشد .
تفسير ابيات اياز ، آن كه از هشيارى به آغاز هستى خود پوستين وچارق دوران فقر وفلاكتش را در حجره‌اى آويخته بود ، هر روز به آن حجره به تنهايى مىرفت وبه آن چارق وپوستين نگريسته با خويشتن همىگفت :
اين است لباس وكفش تو ، اكنون به اين مقام عالى كه رسيده‌اى منگر . حسودان وسخن چينان به شاه گفتند : اياز حجره‌اى دارد كه زر وسيم وخمرهء جواهرات در آن نهاده است وهيچ كس را به آن حجره راه نمىدهد ، در آن حجره را هميشه بسته است .
شاه تعجب كرد كه بندهء ما چه دارد كه از ما مخفى داشته است پس به اميرى فرمان داد كه در نيم شبى برو ودر آن حجره را بگشاى وهر چه پيدا كردى بردار وراز نهانى اياز را به همنشينان آشكار كن . او خطايى مرتكب شده است كه در مقابل اين همه اكرام والطاف بىشمار ما از روى لئامت سيم وزر پنهان مىكند < شعر > ( ( 1865 ) ) مىنمايد او وفا وعشق وجوش وانگه او گندم نماى جو فروش < / شعر > مگر او نمىداند كه كسى كه از عشق حيات وزندگى يافته باشد ، جز

569