« علم است يا حقه بازى » « استانيسلا و اندرسكى » استاد علوم اجتماعى در دانشگاه « ريدينگ » انگلستان ، به تازگى كتابى به نام « علوم اجتماعى به سان شعبده بازى » منتشر كرده است كه طى آن اكثر دانشمندان علوم اجتماعى را متهم ميكند كه آثار آنها پر از مطالب مبتذل و بىاهميت است كه چيزى جز « تجديد بيان كسل كنندهء بديهيات » نيست كه در پوشش « هاله اى از اصطلاحات » قرار گرفته است .
وى بدون اين كه چندان به كليات بپردازد ، اتهامات خود را مستند نموده ، براى نمونه « تالكات پرسانز » معروف به پدر جامعه شناسى نوين ، را متهم به « ابهام انگيزى شديد » نموده مىگويد كه او « ساده ترين حقيقت را يك مساله بغرنج غير قابل فهم » جلوه مىدهد . چيزى كه مخصوصا « آندرسكى » را نسبت به « پرسانز » مىشوراند « نظريهء اراده در عمل » اوست .
خلاصهء اين نظر چنين است كه براى فهم سلوك آدمى لازم است كه تمايلات ، معتقدات ، تدابير و تصميمات در نظر گرفته شود . « اندرسكى » به طنز مىگويد كه اين « كشف » معرف « يك گام مهم در توسعهء ذهن بشر است ، اما بايد در زمانى از عصر حجر روى داده باشد ، چون » هومر « و پيام آوران كتب مقدس مسيحيان كاملا در باره آن آگاه بودند . » نيز ، علماى سرشناس ديگرى را مورد حمله قرار مىدهد ، از جمله « پل لازار - سفلد » نويسنده معروف و همكارانش را كه كتاب پر سر و صدائى بنام « نفوذ شخصى » منتشر كرده‌اند . « اندرسكى » در مورد اينان مىگويد : « پس از مطالعهء پر درد سر انبوهى از جداول و فرمولها مىرسيم به يك كشف معمولى ( كه البته به بغرنجترين نحو ممكن بيان شده است ) مبنى بر اين كه افراد از اين لذت مىبرند كه در متن توجه قرار گيرند . يا اين كه آدمى تحت نفوذ كسانى است كه با آنها معاشرت دارد . . . كه البته مسائلى هستند بديهى كه مادر بزرگم بارها در زمان كودكى متذكر شده بود . » ديگر از مشاهيرى كه به باد انتقاد گرفته شده « سكينر » استاد دانشگاه « هاروارد »

146