آن حضرت عليه السلام را ملاحظه كن كه ميفرمايد ( 1 ) « براى او وصفى نيست كه توان بدان رسيد و حدى كه برايش آورند نباشد ، آرايش لغتها از توصيفش ناتوان است » با اين جمله گفته مشبهه را باطل كرده است كه گويند خدا مانند شمش و بلور است و گفته هاى ديگرى كه درازى قامت و جايگزينى برايش ثابت كنند و نيز آنچه گويند كه تا دلها كيفيتى از او درك نكنند و هيئتى ثابت نشود ، چيزى تعقل نكنند و صانعى ثابت نشود ؟ امير المؤمنين عليه السلام تشريح فرمود كه : او يگانه است بدون كيفيت و دلها باو معرفت دارد بدون تصوير و فرا گرفتن و باز بنگر گفتار آن حضرت را كه ؛ دور بينى همتها باو نرسد و زيركيهاى عميق او را در نيابد ، متعاليست خدائى كه وقت معدود و پايان دراز و وصف محدود ندارد « سپس گفتار آن حضرت كه : « در چيزها درون نشده تا گويند در آنها جا دارد و از آنها دور نگشته تا گويند از آنها بر كنار است « كه با اين جمله دو صفت اعراض و اجسام را از خدا نفى كرده ، زيرا صفت اجسام دورى و بركنارى از يك ديگر است و صفت اعراض بودن در اجسامست بطور درون شدن بىتماس و فاصله گرفتن و دورى از آنها ( بطور مقوله وضع يا اين ) بعد از اين فرمود ، » ولى علمش بچيزها احاطه دارد و صنعش آنها را محكم ساخته « يعنى بودن او در چيزها بمعنى احاطه علم و تدبير اوست بدون تماس جسمى .
2 - امام صادق عليه السلام فرمود : خداى كه نامش پر بركت و يادش متعالى و ثنايش بزرگست ، منزه و مقدس است ، تنها و يگانه است هميشه بوده و هميشه باشد ، اولست و آخر ، ظاهر است و باطن ، ناآغازست ،

186