يكتا معنى است ، معانى زياد و مختلفى ندارد ( علم و قدرت و ساير صفاتش همه بذاتش بر ميگردند بلكه عين ذاتند ( عرضكردم مردمى از اهل عراق معتقدند كه او ميشنود بوسيله غير آنچه مىبيند و مىبيند بوسيله غير آنچه ميشنود ، فرمود دروغ گفتند و از دين منحرف شدند و خدا را تشبيه كردند - خدا برتر از آنست - خدا شنوا و بيناست ، ميشنود بآنچه ميبيند و مىبيند بآنچه ميشنود ، عرضكردم : آنها عقيده دارند كه خدا بيناست بهمان معنائى كه آنها از بينائى تعقل ميكنند فرمود : خداى برتر است ، تعقل شود هر چيز كه بصفت مخلوق باشد و خدا چنين نيست ( معنائى كه آنها از بينائى تعقل ميكنند اينست كه ديدن با عضوى مانند چشم صورت گيرد و قوه بينائى انسان غير از خود انسان است ولى بينائى خدا اين گونه نيست زيرا اولا خدا از عضو و تركيب منزه است و ثانيا قوه بينائى او هم عين خود اوست ) .
2 - امام صادق بزنديقى كه بآن حضرت عرض كرد : آيا خدا شنوا و بيناست ؟ فرمود : خدا شنوا و بيناست شنواست بدون عضو ، بيناست بدون ابزار ، بلكه بذات خود ميشنود و بذات خود ميبيند و اينكه گويم بذات خود ميشنود معنيش اين نيست كه او چيزيست و ذات چيز ديگر ، ولى چون تو از من پرسيدى براى فهمانيدن بتو خواستم آنچه در دل دارم بلفظ آورم ، پس ميگويم خدا ميشنود بتمام ذاتش ولى نه بآن معنى كه ذاتش بعض و پاره داشته باشد چنان كه تمام ما داراى بعض است بلكه مقصودم فهماندن بتو و تعبير از ضميرم بود و بازگشت سخنم باينست كه او شنوا ، بينا : دانا : آگاهست بدون آنكه ذات و صفتش اختلاف و كثرت پيدا كند ( براى اين جمله در حديث 308 توضيح كامل مىآيد ) .

147