وقتى كه مىگويى : در اين جا سيبى وجود ندارد ، مسلما سيب را به عنوان حقيقتى كه در پهنهء هستى وجود دارد ، پذيرفته ووجودش را در آن جاى معين نفى مىكنى .
پس در فرض مزبور موجود مثبتى به عنوان سيب در ذهن تو منعكس است . هم چنين اگر بخواهى وجود چيزى را به طور مطلق نفى كنى ، مثلًا آدمى را كه 81 سر دارد ، در اين صورت نيز آدمى با وضع نوعى معمولى كه داراى يك سر است وبندرت دو سر متصل بيك بدن پيدا مىشود ، در ذهن تو به عنوان آئينهء نشان دهندهء واقع مثبت است .
اگر خواستى واقعيت خدا را نفى كنى ، مسلما واقعيت مثبت براى تو مطرح است كه در عالم هستى آن را مشاهده مىكنى .
واگر واقعيت را بىنياز از علت وما فوق حركت وسكون وزمان ووابستگىها تصور كنى ، در اين صورت با نفى خدا بالضروره خداى ديگرى را اثبات كرده‌اى كه در نظر تو مىتواند خداوندى خدا را در ذهن تو ثابت كند . اين مطلب شبيه به همان اصل است كه وايتهد مىگويد : « كه پيرامون هر قضيهء مشكوكى يك عده قضاياى يقينى وجود دارد » .
ب - جلال الدين مىخواهد بگويد : اگر تو واقعا داراى قدرت وانديشهء صحيح وتابناك هستى ، نفىها را براى اثبات به كار ببر . نمىگويم نبايد هيچ قضيهء منفى به ذهنت خطور كند ، بلكه مىگويم : عاشق نيست ونمىشود وامكان ندارد وحقيقت ندارد ونمىدانم ونخواهم دانست ، مباش ، بلكه بدان جهت كه تو موجود مثبتى هستى ودر جهان مثبت زندگى مىكنى وسرمايهء پيشرفت روانى رو به كمال تو نيز مثبت است وحقايق وموضوعاتى كه انديشه وسرمايهء وجودى تو به وسيلهء آنها بارور مىگردد - همه وهمه مثبت است ، تو روى چه علت اين همه مثبتها را با بيمارى روانى

240