إسم الكتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى ( عدد الصفحات : 636)

« ختمه ، يختمه ، ختما وختاما اى طبعه » [1] ( طبع به معناى نقش مهر در آخر نامه وسند است ) .
« والخاتم بفتح التاء ما يوضع على الطينه » [2] ( براى بستن ومهر كردن چيز با گل يا موم گفته مىشود ) .
« ومن المجاز لبس الخاتم وهو حلي للاصبع كالخاتم » [3] ( استعمال خاتم به انگشترى كه براى زينت پوشيده مىشود مجاز است ، زيرا مانند مهرى است كه نوشته يا اشياء ديگر را با آن ختم مىكنند ) .
« والخاتم من كل شى عاقبته وآخرته كخاتمته والخاتم آخر القوم كالخاتم » [4] ( خاتم هر چيز عاقبت آن است وآخر هر شى خاتمه او است ، خاتم آخر قوم است مانند مهر ) .
« فاما الختم وهو الطبع على الشيء فذلك من الباب ايضا لان الطبع على الشيء لا يكون الابعد بلوغ آخره فى الاحراز والخاتم مشتق منه لانه به يختم » [5] ( اما ختم عبارت است از طبع چيزى [ واز خود باب خ وت وم است ] ، زيرا طبع چيزى محقق نمىشود مگر پس از رسيدن به آخر آن ، وخاتم مشتق از ختم است ، بيك معنى زيرا با خاتم ختم مىشود ) .
« الخاتم والخاتم بكسر التاء وفتحها والخيتام والخاتام كله به معنى واحد » [6] ( خاتم وخاتم وخيتام وخاتام بيك معنى است وبه خواتيم جمع بسته مىشود

[1] تاج العروس ، محمد مرتضى زبيدى ، وهمچنين راغب اصفهانى ولحيانى ، ج 8 ص 266 . .
[2] .
[3] .
[4] 2 و 3 و 4 - همان مأخذ ، ص 267 - لسان العرب ، ابن منصور ج 2 ص 163 . .
[5] مقاييس اللغه ، ج 2 ص 245 ، احمد بن فارس بن زكريا . .
[6] صحاح ، ج 55 ص 1909 ، اسماعيل بن حماد جوهرى . .

107