[ به معناى آخرين است ] .
از عبارات فوق كاملًا روشن مىشود كه مادهء خ ، ت ، م مفهوم آخر وپايان را در بر دارد ، به همين جهت است كه از مردم عرب كه خارج از دين اسلام هستند در جملهء ولكن رسول الله وخاتم النبيين حتى احتمال زينت وانگشتر وچيزهاى ديگر را نداده‌اند ، زيرا آنان به لغت خويش آشناتر از ديگران هستند واحتمال فوق با اين كه از نظر اسناد خاتم به قوم ( پيامبران ) در خاتم النبيين به ذهن عربى دان خطور نمىكند ، زيرا چنانكه لغت دانان فوق تصريح كرده‌اند اگر خاتم به قوم وگروه نسبت داده شود به معناى آخر وپايان آن قوم وگروه است ، باز نمىتواند جز خاتميت پيامبر اسلام را اثبات كند ، زيرا انگشتر را هم كه خاتم مىگويند به جهت شباهت آن است با مهرى كه نامه وسند وفرمان واشياء ديگر را با آن ختم مىكنند واين استعمال چنانكه در بالا هم ملاحظه شد ، استعمال مجازى است . پس از اين مقدمه چند دليل را به طور اختصار در اثبات خاتميت پيامبر اسلام متذكر مىشويم دليل يكم - سازش عقايد واحكام اسلام با فطرت پايدار بشرى مقصود ما از فطرت پايدار بشرى همان طبيعت مادى وموجوديت روانى دست نخوردهء او است كه : مستمرا در اين كرهء خاكى به وجود مىآيد وچند صباح با رنگ آميزىهاى محيط واجتماع زندگى مىكند ومىرود .
در اين مبحث بىآنكه احتياجى به مشاجره هاى لفظى داشته باشيم وبدون غوطه ور شدن در اصطلاحات فنى روان شناسى وفلسفى مىگوييم : فطرت پايدار بشرى عبارتست از آن نيرو يا پديدهء حيات كه در اين دنيا به وجود مىآيد وبا به فعليت رسانيدن دو نيروى عقل ووجدان آمادهء پذيرش روح ملكوتى مىشود وشايستهء رهسپار شدن به لقاء الله ورضوان الله در ايام الله مىگردد .
قوانين وخواص واحكامى را كه مربوط به حيات ودو نيروى عقل ووجدان وسير به روح ملكوتى است ، قوانين وخواص واحكام فطرت مىناميم .

108