إسم الكتاب : شرح فصوص الحكم ( عدد الصفحات : 481)

و پوشيده نيست كه اعتقادات متنوع است ، پس چون تجلى كند هر كه او را تقييد كرده است انكار كند او را در غير آن چه او را به دو تقييد كرده است ، و اقرار كند به دو در آن چه او را به دو تقييد كرده است . و هر كه اطلاق كرده است او را از تقييد چون اصحاب اعتقادات كليّه و جزئيه از كاملان و عارفان ، انكار نكند و اقرار نمايد در هر صورتى كه متحول شود . بيت :
< شعر > ز چشم مردم صورت پرست پنهانى و ليك در نظر اهل دل هويدايى چو نور چشم حسينى چگونه نشناسد بهر لباس كه اى نازنين برون آيى < / شعر > و يعطيه من نفسه قدر صورة ما تجلى له إلى ما لا يتناهى ، فإن صور التجلي ما لها نهاية تقف عندها .
و تعظيم كند صورتى را كه حق او را در او تجلى كرده است الى ما لا نهاية له ، و انقياد احكامش نمايد و عبادتى كه لايق به مقام اوست بتقديم رساند ، و هم تعظيم كند غير اين صورت را از صورى كه حق در او تجلى مىكند ، لا جرم انكار حق نكند در جميع صور تجلياتش ، و محكومان تجلى را انكار نكند اگر چه هر يكى نامى ديگر بر او نهند ، و نشانى ديگر از او دهند بلكه اصحاب صور تجليات را تعظيم كند خواه از اصحاب ظاهر باشد و خواه از ارباب باطن ، چه تجليّات حق و صور آن را نهايتى نيست كه كامل عارف و حق شناسى واقف نزد او وقوف كند . بيت :
< شعر > مردمى بايد كه باشد شه شناس تا شناسد شاه را در هر لباس < / شعر > و كذلك العلم باللَّه ما له غاية في العارف يقف عندها ، بل هو العارف في كل زمان يطلب الزيادة من العلم به . « رَبِّ زِدْنِي عِلْماً » ، « رَبِّ زِدْنِي عِلْماً » ، « رَبِّ زِدْنِي عِلْماً » . فالأمر لا يتناهى من الطرفين .
و همچنين علم به حق تعالى در قلوب عارفان غايتى ندارد كه عارف نزد او وقوف كند ، بل عارف در هر زمان طلب زيادت كند از علم كه « رَبِّ زِدْنِي عِلْماً » .
لا جرم امر حق متناهى نيست از طرفين : از طرف حق به تجلى و از طرف عبد به علم باللَّه .
هذا إذا قلت حق و خلق ، فإذا نظرت في قوله « كنت رجله التي يسعى بها و يده التي يبطش بها و لسانه الذي يتكلم به » إلى غير ذلك من القوى ، و محلها الذي هو الأعضاء ، لم [ 175 - پ ] تفرق فقلت الأمر حق كله أو خلق كله . فهو خلق بنسبة و هو حق بنسبة و العين واحدة . فعين صورة منا تجلى عين صورة من قبل ذلك

429