و آن عبارت است از اسماء و اعيان و مظاهر موجوده اش در خارج ، چه آن همه از حيثيت آن كه ظلال ذات الهيّه‌اند خيال است ، و از آن روى كه عين وجود حق است ظاهر در صورت متخيّله ، خواه صورت عينيّه غيبيّه باشد يا روحانيّه يا مثاليّه يا حسيّه كه اين خيالات است . بيت :
< شعر > تا كه شد اين خيال خانه پديد هر زمان گشت صد بهانه پديد ناپديد است عيسى مريم قصّهء سوزن است و شانه پديد صد جهان ناپديد شد كه نشد ذرّه اى كس در اين دهانه پديد گر چه تو صد هزار مىبينى هيچ كس نيست در ميانه پديد چون دو گيتى بجز خيالى نيست كيست غمگين و شادمانه پديد زين همه نقشهاى گوناگون نيست جز نقش آن يگانه پديد روشنى از يك آفتاب بود گر شود در هزار خانه پديد مرغ در دام او فتاده بسى است وى عجب نيست دام و دانه پديد مىنمايد بسى خيال و ليك نه زمان است و نه زمانه پديد زان همه كار و بار و گفت و شنود اثرى نيست جاودانه پديد صد جهان خلق همچون تير برفت نه نشان گشت و نه نشانه پديد قطره بس ناپديد بينم از آنك هست درياى بى كرانه پديد نه كه خود قطره كى خبر دارد كه پديد است بحر يا نه پديد دو جهان بال و پر سيمرغست نيست سيمرغ و آشيانه پديد ره به سيمرغ چون توان بردن پيش هر گاه صد ستانه پديد گر در اين شرح شد زبان از كار از دل آمد بسى زبانه پديد سر فرو پوش چند گويى از آنك نيست پايان اين فسانه پديد شير مردان مرد را اينجا عالمى عذر شد زنانه پديد ندهد شرح اين كسى چو فريد كآسمان است از آسمانه پديد < / شعر > فسبحان من لم يكن عليه دليل سوى نفسه [10] .
پس پاك است پروردگارى كه دليل بر او جز از او نيست از آن كه وجود خارجى و اعيان دالَّه بر وى در حقيقت عين اوست . پس دليل بر او جز نفس او نيست .

[10] پا : لا نفسه .

352