و اين علم يعنى علم اسماء الهيه كه مترتب مىشود بر وى اعطيات علم شيث است عليه السّلام ، و در ميان انبيا و اوليا كه اولاد آدماند - عليه السّلام - اين علم اختصاص به دو دارد ، و هر كس كه در اين علم سخن گويد ، روح شيث - عليه السّلام - ممدّ روح او باشد مگر روح خاتم اوليا را كه او را مدد [ 48 - ر ] جز از حق تعالى نباشد ، و جميع أرواح را مدد از روح او باشد ، يعنى از مرتبهء روح او كه ولايت مطلقه است مدد جميع أرواح باشد ، حتى روح شيث را نيز از روى ولايت ، ممدّ از مرتبهء روح خاتم است ، اگر چه شيث و كمّل و افراد ، معانى و حكم را چون متبوع خويش أخذ از خداى - عزّ اسمه - كنند . چنان كه شيخ در « فتوحات » بدين معنى در مواضع [ مختلف ] تصريحات دارد .
و ان كان لا يعقل ذلك من نفسه في زمان تركيب جسده العنصري .
يعنى : اگر چه محجوب گرداند او را تركيب جسد عنصرى او از ادراك آن چه گفتيم ، لكن از روى حقيقت و مرتبه مىداند . كما قال - عليه السّلام - : « أنتم اعلم بامور دنياكم » ، با آن كه حقيقت محمديّه ممدّ ايشان است به علم . و اين طريان حجاب از جهت غلبهء بشريت است در بعضى اوقات بر آن چه حقيقتش اعطاى آن مىكند .
و « جسد » را به عنصرى قيد كرد از براى آن كه جسد مثالى روحانى مانع نيست تعقل آن را كه مرتبهء او اعطاى آن مىكند .
و ببايد دانست كه انسان كامل اگر چه از حيث حقيقت ، عالم به جميع معارف و علوم الهيه است ، امّا ظهور اين معنى موقوف است به ظهور اين كامل به وجود عينى و تعلق او به مزاج عنصرى ، از آن كه ظهور اعيان را در عالم حس تواند بود ، و همچنين باقى كمالات كه در اعيان بالقوّة هست ، ظاهر نمىشود بالفعل ، مگر بعد از تحقّق نفس در خارج و تعلَّق او به بدن . و چون تركيب عنصرى غالبا در اوّل امر سبب حجاب و غفلت است از كمال حقيقى در بعضى ازمان ، چون سن صبى تا بلوغ حقيقى . و اين نيز بعينه سبب ظهور كمالات و معارف است شيخ - قدّس الله سرّه - فرمود : فهو من حيث حقيقته و رتبته عالم بذلك كله بعينه ، من حيث ما هو جاهل به من جهة تركيبه العنصري .
يعنى اين كاملى كه جميع أرواح را ممدّ از روح اوست از روى حقيقت و رتبتش مىداند كه همهء أرواح استمداد از او مىكنند ، و او در علوم و كمالات طريق

146