إسم الكتاب : أساس الإقتباس ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 617)

شش موضع احتياط كه راجع با هر يكى از موضوع و محمول است و اما آن چهار كه عايد با هر دو است بعد از اجتماع اين است ا اگر ثبوت محمول موضوع را به شرطى بود چنانك گوئيم هر كاتبى دست جنباند بايد كه دانيم كه اين حكم مطلقا صحيح نبود بل به شرط وجود كتابت صحيح بود و اين شرط نه آنست كه در قسم چهارم از اقسام گذشته گفتيم چه آن عايد با مفردات بود و اين عايد با حكم است ب اعتبار زمان چه ميان آنك گوئيم انسان متحرك است هميشه يا در بهرى اوقات يا امروز تفاوت بسيار بود ج اعتبار مكان در بهرى قضايا چنانك گوئيم سقمونيا مسهل است اگر ندانيم كه كجا حكم باشد كه صحيح نبود چنانك در بلاد ترك مىگويند اين فعل نمىكند اما آنك گفته اند چون گوئيم زيد جالس است بايد كه دانيم كه بر تخت يا بر زمين از قبيل لواحق محمول تنها بود و عايد با اقسام گذشته باشد د اگر لاحقى بود كه الحاق آن بمحمول و موضوع ممكن بود و در معنى متفاوت باشد بايد كه از الحاق آن به يكى كه مراد باشد غافل نباشيم مثلا چون گوئيم متحرك لا دائما جسم است اگر لا دائما لاحق موضوع بود صادق باشد و اگر نه كاذب بود پس بايد كه هر يكى از موضوع و محمول از يكديگر متميز بود تا اشتباه نيفتد و تا اين اعتبارات بتقديم نرسد قضيه بالفعل صادق و كاذب نبود و اما در شرطيات گوئيم ايجاب كلى در متصله لزومى آنگاه ثابت بود كه

93