إسم الكتاب : أساس الإقتباس ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 617)

آب بوده است و گل خاكى است آميخته باب و آنچه بجاى جنس است خود در اين مواضع مقول نيست بر محدود يح و همچنين چون ماده بجاى جنس بنهند مثلا حيوان جسمى است حامل نفس و تخت چوبى چنين و چنين است يا موضوع را بجاى او بنهند مثلا گرداب آبى مستدبر است يط و آنچه مختلف به چيزى بود كه اقتضاء قسمت ذاتى نكند مانند ابيض كه بگج و برف مختلف است چه قسمت عارض بمعروض است ك و آنچه هيچ نوع از انواع او مشارك آن موضوع نبود چه جنس بقياس با او بود مانند حركت كه انواعش مانند نقلت و استحالت مشارك لذت نيست پس جنس لذت نبود و اين به شرط حصر انواع بود و اين جمله در ابطال نافع باشد كا و يكى از دو چيز متساوى النسبه نشايد كه جنس بود مانند تمكن و اختيار دزدى را و همچنين نوعى كه به نسبت با دو ضد يكسان بود مانند نفس يا متحرك و ساكن و او را در تحت اخس نهند مانند متحرك چه ساكن ثابتتر و اين مشهور است كب و آنچه ضدش مقول بود بر نوع كج و اگر نوع بماهيت مضاف بود جنس همچنان بايد و بر عكس و اين علمى است و اگر مضاف لازم نوع بود لازم جنس نيز باشد و در عنادش گويند علم مضاف است و كيفيت مضاف نيست اما اگر جنس مضاف بود لازم نبود كه نوع مضاف باشد مانند علم و طب چنانك پيش از اين گفته ايم و اين هم مشهور است چه طب بحسب لفظ مضاف نيست اما بحسب معنى و از آن جهت كه نوع علم است مضافست كد و در تمييز ميان جنس و فصل گويند جنس اول بود بر ذات و ماهيت از فصل چه دال بر اصل ذات جنس بود و دال بر تكيف او فصل و اگر كسى گويد بل فصل اول است چه تحصيل و تحقيق نوع به او است و شبيه است به صورت هم باشد كه مقبول افتد و فرق از جهتى ديگر بود و اين علمى باشد و نزديك بود به اين آنچه گويند كه جنس اقدم بود از فصل در معرفت از

483