< فهرس الموضوعات > ضمير < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > ضمير < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > دليل < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > قياس علامت < / فهرس الموضوعات > پس بهرى متضاد چنان آيد كه علم بهر دو يك علم نباشد پس قياس مقاومت بر هيات يكى از اين دو شكل باشد ضمير چنانك گفته ايم قياسى بود كه كبرايش محذوف بود و علت حذف يا غايت وضوح بود چنانك گوئيم خط ا ب و خط ا ج از يك مركز بيك محيط شده اند پس متساوى باشند يا آنك خواهند كه كذب مخفى باشد چنانك گويند فلان شخص بشب طوف مىكند پس خائن است چه بتصريح كبرى كذبش ظاهر شود و اين صنف در خطابيات بيشتر افتد دليل نزديك بعضى متقدمان قياسى بود كه كبراى او رائى باشد و رائى مقدمه محمود باشد مشتمل بر حكم بانك چيزى موجود است يا نيست يا بودنى است يا نيست يا كردنى است يا نيست حكمى عام يا اكثرى و هر چند مراد در آن مقدمه كلى بود اما بر وجه اهمال استعمال كنند بر اين وجه كه الاصدقاء ناصحون و من طلب و جد وجد و اضاعه الفرصه غصه و امثال اين وقوعش در قياسى بود كه صغرايش شخصى بود و در اكثر احوال صغرى حذف كنند چنانك در اثناء محاورات متداول بود و اين قياس را دليل از بهر آن خوانند كه مقدمه كبرى دليل حصول آن حكم باشد در شخص مذكور قياس علامت ضميرى بود كه اوسطش علامت حصول اكبر بود در اصغر و بر هيات اشكال افتد اما در شكل اول چنانك گويند اين زن شير دارد پس بزاده است و در شكل دوم چنانك گويند اين زن زرد روى است پس آبستن است و در شكل سيم چنانك گويند شجاعان ظالم باشند چه حجاج شجاع بود و ظالم بود و از اين قياسات آنچه بر هيات شكل اول بود مطرد باشد بخلاف ديگرها از بهر آنك اوسط در آنچه بر هيات

338