و در منفصلات مفهوم ايجاب عناد گفته آمده است اما سلب عناد در يكى از سه حال تواند بود ا آنك قضايا همه صادق باشد پس عناد مسلوب بود مثلا چنين نيست كه پنج فرد يا منقسم نبود به دو متساوى ب آنك هر دو كاذب باشد و هم عناد مسلوب بود مثلا چنين نبود كه انسان يا حجر بود يا شجر ج آنك يكى صادق بود و ديگر كاذب اما اقتضاء تعاند نكنند مثلا چنين نيست كه انسان يا ناطق بود يا حجر و كليت در انفصال بر كليت لزوم قياس بايد كرد و همچنين جزويت و اهمال و بالله التوفيق فصل يازدهم در بيان تقابل و تضاد و تداخل و تناقض قضايا تقابل قضايا اتفاق دو قضيه بود در موضوع و محمول و لواحق هر دو از اضافت و شرط و جزو و كل و قوت و فعل و زمان و مكان و اختلاف هر دو در كيفيت يعنى ايجاب و سلب و آن چنان بود كه موضوع يكى بعينه موضوع ديگر قضيه بود و محمول همان محمول و لواحق همان لواحق و بعد از آن يكى سالبه بود و ديگر موجبه و تضاد آن بود كه با وجود تقابل اجتماع ايشان بر صدق محال بود اما بر كذب ممكن بود چه ضدان جمع نيايند اما مرتفع شوند و تداخل اتفاق دو قضيه بود در موضوع و محمول و ديگر لواحق و عوارض كه ياد كرده آمد در كيفيت با اختلاف در كميت يعنى يكى كلى بود و ديگر جزوى و لا محاله جزوى در كلى داخل بود و از وضع جزوى وضع كلى لازم آيد و ليكن اين دخول و لزوم منعكس نشود

97