إسم الكتاب : أساس الإقتباس ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 617)

بنهند و مصادره بر مقابل مطلوب شش نوع بود ا آنك بدل مطلوب نقيضش گيرند ب آنك ضدش گيرند ج آنك در جزوى مقابل آن حكم گيرند كه در كلى دعوى كرده باشند د آنك ضد لازم حكم گيرند كه در مقدمات وضع كرده باشند ه يا لازم ضدش و يا ملزوم ضد لازمش تا چون از نتيجه ارتقاء كنند مؤدى بود باخذ الشىء فى بيان نفسه و علت فساد در مصادره بر مطلوب متعلق نتيجه بود كه بعينه يك مقدمه بود و مصادره بر مقابل مطلوب از مقدماتى بود كه متناسب نبود بل يكى صادق يا مشهور بود و ديگر بخلاف و حال مقدمات در شهرت و عدم شهرت سبب حال نتايج بود پس اگر مقدمات مختلط بود نتيجه بحسب امتزاج بود در وسط يا مايل بيك طرف و باشد كه مقدمات غير منتج مشهور بهتر از منتج غير مشهور بود چون اول باندك زيادتى منتج شوند و رواج قياس فاسد در جدل دليل قصور مجيب بود در صناعت فصل سيوم در وصاياى مشترك ميان سايل و مجيب بايد كه كسى كه خواهد صناعت جدل او را ملكه شود بعد از تحصيل ادوات مذكور عكس قياس بنقيض عادت كند و در استنباط قياسات بسيار از يك قياس جهد كند تا چون اخفاء عكس كند بحيلت و عكس را شهرتى بود بتلطف از نفس قياس نقض او تواند كرد و بايد كه بر يك مطلوب از مواضع مذكور حجتهاى بسيار تواند گفت تا او را در آن باب دربتى تمام حاصل شود و بر مقابلش از مواضع ديگر همچنين و در نقض يكيك مقدمه از هر دو جانب بمقاومات هر جهد كه ممكن باشد بجاى مىآورد تا در اثبات اوضاع متقابل ماهر شود و بر وجوه تحرز از ابطال واقف گردد و افضل متقابلين را از اخس تميز تواند كرد تا يكى بايثار خاص گرداند در وقت حاجت و از ديگر احتراز كند و بايد كه مسايل مختلف فيه و طرق نصرت هر وضع را حافظ بود و بايد كه حدود اصول و مبادى صناعتى را كه در آن شروع كند نيك مستحضر باشد كه بهرى قياسات از آن منشعب شود

513