و نشايد كه فصل فصل دو جنس مباين بود در دو مقوله چه جنس بر فصل مقول بود چنانك گفته ايم يعنى فصل جوهر جوهر بود و فصل مضاف مضاف و دو مقوله بر يك چيز مقول نتواند بود ز و نشايد كه فصل انفعال و استحالت نوع بود مانند برودت آب را ح و نه فعل از افعال نوع مانند تبريد آب را ط و نه خواص او مانند حال مثلث مثلث را ى و نه عوارض او مانند مائى و ارضى حيوان را چه اين جمله از تقوم نوع بود يا بايد كه هر فصلى را تحت جنسى قسمى بود محصل مانند مفرق بصر جامع بصر را يا غير محصل مانند غير ناطق ناطق را و فصل عدمى نشايد الا آنجا كه جنس نيز عدمى بود و حال فصل عدمى گفته ايم و اما جنس عدمى از اعدام بود مانند سكون كه جنسش عدم حركت بود و او مقارن دو فصل تواند بود يكى قوت حركت و ديگرى لا قوت او پس با اول سكون بود و با دوم ثبات يب و بايد كه فصل خاص بود بجواب اى و اگر چه مشارك جنس بود بوجهى در جواب ما هو و جنس بان از او اولى باشد بوجهى ديگر و اين موضوع هم مذكور است پيش از اين اين است مواضع متعلق به اين باب و در بهرى از اين مواضع حدود را نيز مشاركت بود فصل چهارم در مواضع خاصه چنانك گفته ايم خاصه در اين موضع شامل است خواص مفرد و مركب و رسوم را و شرايط خاصه دو گونه است يكى عام بود همه خواص را ديگر خاص برسم كه آن را شرط جودت خاصه خوانند و صنف اول را دو شرط بود اول آنك دايم بود موضوع را و آنك مساوى او بود در انعكاس و صنف دوم يك شرط بود آنك معروفتر از او بود تا تعريف موضوع به او ممكن بود و مواضع اين باب بعضى باعتبار آن بود كه آنچه

487