بود شجاعت حكمت بود و اين موضع جدلى صرف بود و منعكس نشود چه از مقارنت دو وصف در موصوفى حمل يكى بر ديگر لازم نيايد و مشهورترين مواضع اين باب مواضع متقابلات و نظاير و تصاريف و اكثر و اقل و كون و فساد بود و آن موضعهائى بود كلى مشترك در اكثر مطالب چنانك بعد از اين معلوم شود اين است مواضع اثبات و ابطال مطلق و اين مواضع در اعراض نافع بود چنانك گفتيم و از مواضع خاص باعراض يكى آنست كه اگر محمول جنس يا فصل يا خاصه بود عرض نبود و اين موضع علمى بود ابطال را و اگر اثبات خواهند كرد ابطال هر سه بهم بايد كرد و بعد از تسليم وجود تواند بود و ديگر آنك عرض را اصلى بود كه عارض موضوع بود و مقول نبود بر او بمواطات و عرض از او مشتق بود و اين ابطالرا شايد تنها چه فصل و خاصه نيز همچنين بود و ديگر آنك عرض و معروض يكى نبود و هم ابطال تنها را شايد فصل دويم در مواضع اولى و آثر اصل باب ترجيح يك چيز است از دو چيز كه بوجهى از وجوه ميان ايشان مشاركتى باشد و لفظهائى كه در اين باب متداول است آثر است و افضل و اولى و اكثر و ازيد و اشد و اشرف و اقدم و آنچه جارى مجراى اين الفاظ باشد و مقابلات هر يكى باشد و معانى بيشتر از اين الفاظ ظاهر است و مهمتر تفسير آثر و افضل و اولى است كه مدار اين مباحث بر آنست پس گوئيم معنى آثر گزيده تر بود يعنى بايثار اولى و اين معنى اگر چه به ظاهر خاص بخلقيات مىنمايد اما بحسب تحقيق نظر در آثر به نظر در اولى و ازيد متعلق باشد پس به غير خلقيات نيز سرايت كند و فرق است ميان آثر و افضل چه علم از لباس هميشه فاضلتر اما برهنه را گاه بود كه جامه بايثار اولى بود و افضل به چند معنى به كار دارند ا آنچه مشارك

475