از عمده دلايل قايلين بوجوب عينى است ما او را از جمله دلايل ايشان نقل خواهيم كرد و بيان خواهيم نمود ضعف استدلال به آن را و اشاره خواهيم كرد بوجه استدلال علامه رحمه اللَّه به آن بر مطلب خود ، اين است بعضى دلايل و مؤيدات از آثار ائمه طاهرين صلوات الله عليهم اجمعين بر آنچه اجماع كرده‌اند بر آن علماى اماميه از نفى وجوب عينى نماز جمعه در زمان غيبت . و ممكن است تقويت و تاييد آن به چندين وجه ديگر :
وجه اوّل : آنكه وجوب ظهر ثابت است بعموم اخبار و احاديث دال بر آن مگر در جايى كه ثابت شود خلاف آن ، پس تخصيص داده شود آن اخبار و در زمان غيبت آن ثابت نشده ، چه ادلَّه‌اى كه بر آن ذكر كرده‌اند تمام نيست چنانچه ظاهر خواهد شد ان شاء الله تعالى ؛ پس تخصيص آنها معقول نباشد .
و اما اخبارى كه دلالت مىكند بر وجوب ظهر عموما پس از آن جمله است كه روايت كرده است ثقة الاسلام محمد بن يعقوب كلينى رحمه اللَّه در كتاب كافى [1] به سندى حسن بن ابراهيم بن هاشم كه نزد علماء به منزلهء صحيح است چنان كه قبل از اين مذكور شد - از فضل بن يسار كه از ثقات اصحاب حضرت صادق عليه السّلام و اكابر ايشان بوده ، كه گفته شنيدم كه آن حضرت مىفرمود ، و حديث طولى دارد و ما اقتصار مىكنيم بر نقل موضع حاجت و آن اين است كه آن حضرت فرمود : إنّ الله عزّ و جلّ فرض الصلاة ركعتين ركعتين عشر ركعات ، فأضاف رسول الله صلَّى اللَّه عليه و آله إلى الركعتين ركعتين ، و إلى المغرب ركعة فصارت عديل الفريضه ، لا يجوز تركهنّ إلَّا في سفر و أفرد الركعة في المغرب فتركها قائمة في السفر و الحضر فأجاز الله ذلك كلَّه ، فصارت الفريضة سبع عشرة ركعة ، ثمّ سنّ رسول اللَّه صلَّى اللَّه عليه و آله النوافل أربعا و ثلثين ركعة مثلى الفريضة فأجاز الله له ذلك الفريضة و الناقلة احدى و خمسون ركعة .
يعنى بدرستى كه خداى تعالى فرض كرد نماز را دو ركعت دو ركعت ده ركعت ، پس اضافه كرد پيغمبر صلَّى اللَّه عليه و آله به هر دو ركعت ، دو ركعت ديگر و بسوى مغرب [2] يك ركعت ديگر پس گرديد آن اضافه نيز مثل فريضه ، جايز نيست ترك آنها مگر در سفر ، و چون يك ركعت اضافه كرد در مغرب گذاشت آن را به حال خود در سفر و حضر ، پس اجازت داد خداى تعالى از براى آن حضرت اينها همه را ، پس گرديد فريضه هفده ركعت . بعد از آن سنّت

[1] الكافى ج 1 ، ص 266 ؛ وسائل الشيعه ج 3 ، ص 31
[2] يعنى غير صبح و مغرب چه در مغرب تصريح مىكنند كه يك ركعت اضافه نموده و صبح را به ظهور واگذاشته‌اند ، و به آنچه ظاهر شود از عدد مجموع كه هفده مىفرمايند . ( منه رحمه الله و طاب ثراه )

737