إسم الكتاب : دوازده رسالهء فقهى دربارهء نماز جمعه از روزگار صفوى ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 776)

أدرك الجمعة ؛ و كان رسول اللَّه صلَّى اللَّه عليه و آله إنّما يصلَّى العصر فى وقت الظهر فى سائر الأيام ، كى إذا قضوا الصلاة مع رسول اللَّه صلَّى اللَّه عليه و آله رجعوا إلى رحالهم قبل الليل و ذلك سنّة إلى يوم القيامة ؛ [1] يعنى نماز جمعه واجب است بر كسى كه اگر نماز صبح در خانه اش گزارد ، از جاى او تا جاى نماز جمعه آن مقدار مسافت باشد كه نماز جمعه را تواند دريافت ، و رسول خدا صلَّى اللَّه عليه و آله نماز عصر روز جمعه را در وقت ظهر روزهاى ديگر مىگزارد تا آن كه مردمان دور دست بعد از فراغ از نماز با رسول خدا صلَّى اللَّه عليه و آله به منزلهاى خود توانند برگشت پيش از شب ؛ و آن سنّت و طريق باقى است تا قيامت .
قال « و همچنين از امام محمد باقر عليه السّلام » تا آن جا كه گفته « و آن سنّت و طريقه باقى است تا قيامت » . اقول : از باقى بودن اين طريقه تا روز قيامت فهميده مىشود كه امام معصوم و اذنش شرط نماز جمعه نباشد و اين بسيار ظاهر است .
و مثل روايت كافى و تهذيب از امام محمد باقر عليه السّلام كه فرموده : تجب الجمعة على من كان منها على رأس فرسخين ؛ [2] يعنى واجب است نماز جمعه بر آن كس كه از جاى نماز جمعه به دو فرسنگى باشد .
و همچنين از امام محمد باقر عليه السّلام كه فرموده : تجب الجمعة على من كان منها على رأس فرسخين ، فإن زاد على ذلك فليس عليه شىء ؛ [3] يعنى واجب است نماز جمعه بر هر كس كه از جاى نماز جمعه به قدر دو فرسنگى باشد و اگر زياده از دو فرسنگ دور باشد ، بر او چيزى نيست .
و چون حكم در اين قسم اخبار و همچنين در آن چه به اين مضمون وارد شده كه هر كه ترك سه جمعه پى در پى بكند ، خداى تعالى دل او را تيره مىسازد و مانند اينها ، همگى مقيد است به وقت تحقق شرايط و از جملهء شرايط وجود معصوم نافذ الحكم است يا اذنش ، به اجماع و اخبار فصل سابق ، پس از اين قسم اخبار استدلال بر وجوب عينى در زمان غيبت نتوان كرد .
قال « و مثل روايت كافى و تهذيب از امام محمد باقر عليه السّلام كه فرموده تجب على الجمعة » تا آن جا كه گفته « استدلال بر وجوب عينى در زمان غيبت نتوان كرد » . اقول : اين دو حديث دلالت دارند كه كسى كه از جاى او تا محل اقامت نماز جمعه دو فرسنگ باشد برو حضور جمعه واجب است و قدرى كه از روى دليل خارج شده از بابت آن كه امام جمعه مخالف مذهب يا فاسق باشد ، بيرون رفته باقى به عموم خود باقى است ؛ چنان

[1] التهذيب ، ج 3 ، ص 238
[2] الكافى ، ج 3 ، ص 419 ؛ التهذيب ، ج 3 ، ص 23
[3] التهذيب ، ج 3 ، ص 240

291