محمد باقر عليه السّلام در كافى [1] و تهذيب [2] و فقيه [3] نقل شده آن حضرت فرموده‌اند : إنّما وضعت الركعتان اللتان أضافهما النبي صلَّى اللَّه عليه و آله يوم الجمعة للمقيم لمكان الخطبتين مع الإمام ، فمن صلَّى يوم الجمعة في غير جماعة فليصّلها أربع ركعات كصلاة الظهر في ساير الأيّام ، [4] يعنى بدرستى كه ساقط نشده است آن دو ركعت كه اضافه كرده آنها را پيغمبر صلَّى اللَّه عليه و آله از براى مقيم در روز جمعه مگر بعوض دو خطبه با امام ، پس هر كه نماز گزارد در روز جمعه در غير جماعت ، پس بگزارد آن را چهار ركعت مانند ظهر در باقى روزها .
وجه سيّم : آنكه خلافى نيست در اينكه وجوب جمعه در زمان حضور امام معصوم عليه السّلام و استيلاء او مشروط است به حضور او يا كسى را كه او به خصوص نصب كرده باشد ، پس به حكم استصحاب بايد اين حكم باقى باشد تا خلاف آن مشخص شود ، و خلاف آن در زمان غيبت مشخص نشده چنان كه مشخص خواهد شد و منع اجماع در اين مقام چنان كه بعضى از متأخرين كرده‌اند منشاى ندارد به غير تعصب يا كمال بى خبرى از كلام علما و كتب ايشان .
فصل سوم در ذكر ادلَّه قايلين به وجوب عينى و جواب از آنها استدلال كرده است شيخ زين الدين رحمه اللَّه و جمعى كه بعد از او تابع شده‌اند بر وجوب عينى نماز جمعه در زمان غيبت به چندين وجه ، و ما ذكر مىكنيم جواب تمام آنها را تا به سبب آن شبهه‌اى عارض نشود كسى را در آنچه اجماع كرده‌اند بر آن علما از نفى وجوب عينى .
از آن جمله اين آيه شريفه است : * ( يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا نُودِيَ لِلصَّلاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلى ذِكْرِ الله وَذَرُوا الْبَيْعَ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ) * . [5] ترجمه آن - و الله يعلم - اين است كه : اى جماعتى كه ايمان آورده‌ايد هرگاه ندا كرده شود از براى نماز روز جمعه پس سعى كنيد بسوى ذكر خدا و واگذاريد خريد و فروخت را ، اين بهتر است از براى شما اگر بوده باشيد شما چنين كه بدانيد خير و شر ، با اينكه اگر بوده باشيد از اهل علم .
گفته‌اند كه وجه استدلال به اين آيه شريفه كه مفسرين كه اتفاق كرده‌اند بر اينكه مراد به

[1] الكافى ج 3 ، ص 272
[2] التهذيب ج 2 ، ص 241
[3] كتاب من لا يحضره الفقيه ج 1 ، ص 267 ، رجوع شود به كتاب وسائل الشيعه ج 3 ، ص 5
[4] الكافى ، ج 3 ، ص 271 ؛ من لا يحضره الفقيه ، ج 1 ، ص 195 ؛ علل الشرائع ، ج 1 ، ص 264
[5] جمعه ، 9

740