نام کتاب : ترجمه و تفسير نهج البلاغه ( فارسي ) نویسنده : محمد تقي جعفري جلد : 2 صفحه : 170
1 - ما موجوداتى بنام انسان بدون اختيار به وجود آمده و در مجراى قوانين طبيعى و اجتماعى قرار گرفتهايم . 2 - براى ما انسانها لازم است كه با اجزاء و قوانين طبيعت ارتباط برقرار كرده ، موضوعات مفيد را بدست آورده پديدههاى مضر را از خود دور نمائيم . براى اين حذف و انتخاب وسايلى كم و بيش آماده شده است كه بايستى از آنها بهره بردارى نمائيم . 3 - ما داراى مغزى هستيم با نيروها و فعاليتهاى گوناگون مانند انديشه و تخيل و اكتشاف و غير ذلك . اين نيروها و فعاليتها با اهميتترين عوامل گسترش روابط ما را با طبيعت و ساير انسانها در اختيار ما قرار مىدهد . 4 - وقتى كه ما با اين مقدمات و وسايل دست بكار مىشويم ، هر كارى را كه انجام مىدهيم ، محصول آن بعنوان يك پديده در زنجير موضوعات طبيعى يا انسانى بروز مىكند و به نوبت خود مشمول قوانينى براى بقا و تحرك و مفيديت قرار مىگيرد . اكنون فرض مىكنيم كه موضوع كشف و ساخته شدهء ما عبارت است از يكى از وسايل حركت سريع در طى مسافتها . پس از آنكه موضوع مزبور را كشف و تنظيم نموديم ، خواهيم توانست مسافتها را با حركت سريع درنورديم طىّ مسافت با حركت سريع پديده ايست كه به وجود آمده و رويدادهاى جبرى فراوانى را بدنبال خود وارد پهنهء حركت و انتقال مىنمايد . آنچه كه مهم است اينست كه آمادگى ما براى كشف و ساختن وسيلهء مزبور و دست بكار شدن براى رسيدن باين هدف اگر اختيارى باشد ، منافاتى با مجموع مسير مزبور كه در چهار واحد توضيح داديم ، ندارد و آن پديدهء اختيار كه در زير بناى بعضى از واحدهاى مسير به وجود آمده است ، مىتواند در منطقهء تعهد و مسئوليت و ارزش قرار بگيرد . تطبيق اين مثال بر مسئلهء مورد بحث ما ، چنين است كه آفرينش آدم و عنايت خداوندى به آن موجود به وسيلهء تعليم حقايق و سكونت او در بهشت و موظف
170
نام کتاب : ترجمه و تفسير نهج البلاغه ( فارسي ) نویسنده : محمد تقي جعفري جلد : 2 صفحه : 170