تبصره - رها كردن حيوان مشروط باينست كه بتواند حيات خود را در بيابان يا محيط مناسب ديگر تامين نمايد .
مادهء چهارم - اگر صاحب حيوان اقدام به تامين زندگى آن ننمايد ، حاكم بايد او را مجبور به انجام تكليف كند . و اگر صاحب حيوان امتناع بورزد ، حاكم بايستى حيوان را زير نظر خود گرفته بنحوى كه بمصلحت صاحب حيوان و زندگى آن حيوان است عمل نمايد .
ممكن است حاكم براى تأمين حيات حيوان از مال صاحبش صرف كند ، حتى مىتواند از ملك غير منقول او براى تأمين زندگى حيوان بهره بردارى نمايد [1] .
اين است ارزش حيات كه از سرزمين ضد حيات بگوش جهانيان رسيده است با آگاهى از ارزش فوق كه براى حيات محض گفته شده است ، ارزش انسان به خوبى روشن مىشود .
128 ، 129 - فقبضه اليه كريما صلَّى اللَّه عليه و آله و خلَّف فيكم ما خلَّفت الأنبياء فى اممها ( سرانجام او ( پيامبر ) را با نهايت اكرام به بارگاه ربوبى خويش بركشيد .
و خاتم الانبياء آنچه را كه پيامبران گذشته در ميان امّتهاى خود مىگذاشتند ، در ميان شما مسلمانان برنهاد ) .
پيامبر اكرم مىرود و دو وسيلهء بزرگ هدايت را در ميان مردم مىگذارد پيامبر اكرم رسالت خود را به پايان مىرساند و يك دين جاودانى را كه برنامهء سعادت مادى و فضيلت معنوى انسانها را اعلام مىكند ، بانسانها مىسپارد و رهسپار بارگاه الهى مىگردد .
هنوز مدت طولانى نگذشته بود كه مشتى بشر بيچاره و عقبمانده بوسيلهء ادّعاى آن دين ، به جوامع آن روزى مسلط مىشوند و اصول انسانيت را در آن جوامع مىگسترانند . فقط باين نكتهء شگفتانگيز متوجه شويم كه سه قرن پس از درگذشت پيامبر اسلام : -

[1] جواهر الكلام - شيخ محمد حسن نجفى كتاب النكاح - نفقة البهايم .

204