و هرگز از پيامبر خدا ( ص ) مدفوعى ديده نشد ، زيرا خداوند تبارك و تعالى زمين را براى فرو بردن آنچه از او دفع ميشد برگماشته بود .
شارح گويد : « بلعيدن زمين لازم نيست بطور غير عادى بوده باشد ، بلكه به اين شكل كه اكنون نيز متداول است يعنى به صورت لگن و يا كنيف كه همهء مدفوع را در خود فرو ميبرد و كسى كه بعد وارد مىشود چيزى مشاهده نميكند ، هم ممكن است » .
39 - و امير المؤمنين على عليه السّلام هر گاه قصد قضاى حاجت مينمود بر در بيت الخلاء ميايستاد سپس از جانب راست و از سمت چپ خود به دو فرشتهء خويش رو كرده و ميفرمود : از نزد من دور شويد و مرا با خودم تنها گذاريد ، پس من براى شما خدا را ناظر ميگيرم كه هيچ چيز ( ناشايستى ) بر زبان نرانم تا به سوى شما باز گردم .
شارح گويد : « يعنى تا اين حدّ امير المؤمنين عليه السّلام از ناظر محترم پرهيز داشته است » .
40 - و نيز امير المؤمنين عليه السّلام هر گاه به بيت الخلاء وارد مىشود ميفرمود :
« الحمد لله الحافظ المؤدّي » يعنى حمد و ستايش مخصوص خداوند است كه حافظ است ( آنچه را حفظ ميبايد كرد ) و دفعكننده است ( آنچه را دفع ميبايد كرد ) ، و چون از آنجا بيرون مىآمد دست بر شكم خود ميكشيد و ميفرمود : « الحمد لله الَّذي أخرج عنّي أذاه و أبقى فيّ قوّته فيا لها من نعمة لا يقدر القادرون قدرها » يعنى :
« جميع محامد مخصوص خداوند است كه ( از آنچه خوردم ) فضولات آن را از من دفع

47