روشن شد . اى خوانندگان صاحب نظر ! بنگريد كه : آيا در اين امور ، عيب و نقصى بر انبيا وارد است ؟ از اين گذشته ، با اينكه حديث ، صحيح تشخيص داده شده ، وى به گفتار پيامبر ( ص ) ايراد مىگيرد ! پناه بر خدا از رأى فاسد او .
من مىگويم :
شكى در تواضع پيامبر ( ص ) با مؤمنان نيست تا چه رسد در مقابل پيامبران . امّا اين تواضع ادعايى در مقابل ابراهيم و يوسف بى معنى است . زيرا تواضع شخص در مقابل ديگرى با اثبات امرى قبيح در خود ، نادرست است . آيا صحيح است كه كسى بگويد : من آدم فاسقى هستم ؟ ! اينكه پيامبر ( ص ) گفت : ما به شك از ابراهيم سزاوارتريم ، از اين قبيل است . زيرا شك در مورد صانع و روز قيامت از لحاظ نقص بزرگترين امور بوده با بودن پيامبر در جايگاه دعوت به اقرار به صانع و روز قيامت ، منافات دارد . نزديك به همين معنى است ، آنجا كه مىفرمايد : اگر به اندازهء يوسف در زندان مىماندم ، دعوت دعوت كننده را اجابت مىكردم . اين گفتار بر كمى صبر و حكمت پيامبر ( ص ) نسبت به يوسف دلالت دارد و با دعوت پيامبر به كرامتهاى اخلاقى ، صبر كامل و تسليم محض در مقابل خداوند ناسازگار است . از سوى ديگر پيامبر ( ص ) خود را از لحاظ ميزان تحمل و صبر از يوسف كه به جهت غفلت براى آزادى از زندان به مخلوق متوسل شد و گفت :
* ( « اذْكُرْنِي عِنْدَ رَبِّكَ » ) * [1] ، پايينتر آورده است و اين بار درخواست پيامبر ( ص ) از مردم كه از آنان مىخواست در هر چيزى به دنبال صبر كامل و تسليم اوامر خداوندگار باشند و در هر كارى از خداوند متعال استعانت بخواهند و نه از غير ، منافات دارد . تواضعى كه خصم براى پيامبر ( ص ) در مقابل موسى و يونس بيان كرده ، دروغ است و گرنه گفتار پيامبر ( ص ) متناقض مىشود . زيرا در جاهاى ديگر فرموده است : « انا سيد ولد آدم » [2] ، « اذا كان يوم القيامة كنت امام النبيين و خطيبهم و صاحب شفاعتهم غير فخر » [3] ، « انا سيد الناس يوم القيامة » [4] ، همينطور است حديث سابق كه عذر پيامبران بزرگ از شفاعت را آورده‌اند . اين است تواضعى كه خصم براى پيامبر ( ص ) در مقابل موسى ( ع ) گمان كرده است ؛ اينان آن را در داستانى كه كذب آن آشكار است ، نقل كرده‌اند . زيرا گمان برده‌اند كه پيامبر ( ص ) كسى را كه آن حضرت ( ص ) را بر موسى فضليت داد ، تكذيب كرد و در مقابل يهودى ،

[1] . يوسف / 42 .
[2] . صحيح مسلم ، كتاب الفضائل باب فضائل نبينا .
[3] . مسند احمد ، ج 5 ، ص 38 - 37 .
[4] . همان منبع ، ص 388 .

491