مجازى منصور است هر گاه اتقا نمايد در مجازاة از تعدى زيرا كه حقتعالى با او است و هر كه حقتعالى با او باشد البته منصور خواهد بود و نزد بعضى از علماء تفسير چون قتاده و ضحاك و ربيع و عبد الرحمن بن زيد معنى و الحرمات قصاص آنست كه حرمت حرم و شهر حرام را قصاص است بدخول مسلمانان در مكه در شهر حرام به جهت رغم مشركان يعنى چون كه قريش فخر ميكردند بر اينكه پيغمبر ص را در عام حديبيه منع كردند از دخول در مكه پس حق تعالى در سال آينده آن حضرت را باصحاب در مكه در آورد در ماه ذى القعدة ناقضاى عمره كردند برغم اهل شرك و اين قول مرويست از ابى جعفر ع و چون حقتعالى قتال را در او واجب ساخت در اهل اسلام با دشمنان در عقب آن ذكر انفاق نمود در آن و فرمود كه * ( وَأَنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّه ) * و نفقه كنيد اى توانگران در راه خدا كه جهاد است * ( وَلا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ ) * و ميفكنيد نفسهاى خود را و يا بدستهاى خود خود را ميفكنيد * ( إِلَى التَّهْلُكَةِ ) * بورطهء هلاكت يعنى بخل مكنيد كه مؤدى به هلاكت ابديست كه ( البخيل بعيد من اللَّه بعيد من الجنة قريب من النار ) و لهذا بخل را بهلاك تشبيه كردهاند و در سبب نزول اين آيه آوردهاند كه چون حضرت رسالة ص عزم عمره قضاء كرد جمعى گفتند كه ما توشه نداريم و كسانى كه دسترس دارند بما چيزى نميدهند حقتعالى اين آيه فرستاد كه بايد توانگران بر درويشان انفاق كنند و خود را در هلاكت ابدى نيندازند به جهت بخل و در كشاف آورده كه نزد بعضى آنست كه در امساك بسيار مبالغه مكنيد بر وجهى كه حبهء در راه خدا انفاق نكنيد و اسراف نيز ننمائيد بتضييع وجه معاش كه موجب هلاكت است بلكه بايد كه انفاق شما از طرفين افراط و تفريط برى باشد و بر حد وسط بود و آنكه انفاق كنيد در جهاد و نفس خود را به هلاكت ميندازيد به كف از غزو چه آن موجب قوة اعداست و تسلط ايشان بر اهلاك شما و مؤيد اينست رواية ابو ايوب انصارى كه چون حق تعالى اعزاز دين اسلام فرمود و تكثير اهل آن نمود ما باهالى و اموال خود مراجعت كرديم و اقامت نموديم در ميان ايشان و باصلاح اموال مشغول شديم حق تعالى اين آيه فرستاد و القا بمعنى طرح شيء است و تعدية آن بالى به جهت آنست كه متضمن معنى انتها است و باء مزيده است و مراد بايدى انفس است و با براى سببيت است و مفعول فعل محذوفست اى ( و لا تلقوا انفسكم بايديكم ) و تهلكه و هلاك و هلك بمعنى واحد است و مصدر است مانند تضره و تسره و در بعضى از تفاسير آمده كه حق تعالى در اين آيه جملهء مكلفان را امر فرموده بانفاق مال و در عموم اين داخل است زكات و صدقه و انواع خيرات از عمارت مساجد و رباطها و معاونت فقراء و مساكين و شفقت بر يتامى و معنى * ( وَلا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ ) * آنست كه خود را در هلاكت دين ميندازيد بمنع زكات و حج و جهاد و ساير نفقات واجبه و از امام حسن بن على ع نقل است كه رسول ص فرمود كه هر