روى به مغرب كردندى و ترسايان بمشرق و در اين باب بسيار خوض نمودندى و در مبالغه افزودندى و چون حضرت رسالت ص مأمور شد كه در نماز روى آرد بكعبه و به آن توجه به بيت المقدس منسوخ گشت هر قومى ميگفتند كه قبلهء ما بهتر است و مبناى امر خود را بر اين نهادند و هميشه اوقات خود را در اين گفتگوى صرف كردندى و طاعت خود را منحصر ساخته به نماز در مشرق و مغرب و به جهت تقليد و حميت جاهلية بكارى ديگر نميپرداختند و هر كدام مىگفتند كه نماز كردن بر منحصر است در توجه بقبلهء ما حق تعالى آيه فرستاد كه * ( لَيْسَ الْبِرَّ ) * نيست بر كه فعل مرضيست و پسنديده * ( أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ ) * آنكه بگردانيد روىهاى خود را * ( قِبَلَ الْمَشْرِقِ ) * بسوى مشرق چون نصارى * ( وَالْمَغْرِبِ ) * و به طرف مغرب مانند يهود زيرا كه آن منسوخ است و ليكن بر آن چيزيست كه مؤمنان تابع آنند از توجه بكعبه و گويند خطاب عام است و شامل اهل كتاب و اهل اسلام يعنى نيكويى مقصور نيست بامر قبله و يا بر عظيم توجه بمشرق و مغرب نيست كه به جهت اشتغال بشأن آن از عبادت غير آن ذاهل شويد و حفص و حمزه البر بنصب مىخوانند و ما بعد آن را مرفوع المحل ميدانند بر اسميت * ( وَلكِنَّ الْبِرَّ ) * و ليكن نيكويى كه سزاوار آنست كه به آن اهتمام نمائيد * ( مَنْ آمَنَ بِاللَّه ) * نيكويى آن كس است كه بگرود به خدا و بجميع ( ما جاء به النبى ) ص و بنا بر اين مضاف در من آمن مقدر است اى ( بر من امن ) و ميتواند بود كه مضاف در البر محذوف باشد اى ( و لكن ذا البر من آمن ) يعنى خداوند نيكويى آن كس است كه بگرود به خدا و يا مصدر بمعنى فاعل باشد يعنى نيكويى كننده كسى است كه ايمان آورد به خدا و بيگانگى او اعتراف كند نه مانند يهود و نصارى كه عزير و عيسى را در الوهيت شركت دهند * ( وَالْيَوْمِ الآخِرِ ) * و ديگر بگرود بروز قيامت و جميع متعلقات آن از بعث و حساب و ثواب و عقاب اين نيز تعريض است بيهودان و ترسايان كه دخول بهشت را به خود اختصاص ميدهند * ( وَالْمَلائِكَةِ ) * و بگرود مر فرشتگان را و همه را دوست دارد نه مثل يهود كه با جبرئيل دشمنى ميورزند * ( وَالْكِتابِ ) * و ايمان آرد بكتابهاى او نه چون احبار يهود كه اختلاف ميكنند و ببعضى تصديق ميكنند دون بعضى * ( وَالنَّبِيِّينَ ) * و ديگر بگرود بهمهء پيغمبران نه چون اهل كتابين كه ببعضى گرويدهاند دون بعضى ديگر * ( وَآتَى الْمالَ ) * و بدهد مال خود را * ( عَلى حُبِّه ) * بر دوستى آن مال يعنى به آنكه دوست ميدارد از سر آن ميگذرد و در راه خدا ميدهد چنان كه مرويست كه از حضرت رسالت ص پرسيدند كه كدام صدقه افضل است فرمود