بقزوين آمد و در خانهء عماد الدين احمد زاكانى بمحلهء ارداق نزول كرد . قحطى عظيم بود . عماد الدين زاكانى او را نمىشناخت و او نيز خود را ظاهر نمىكرد . خدمات پسنديده كرد چنان كه اتابك خجل شد . لاجرم چون بفارس باسر پادشاهى باز رسيد او را دعوت كرد و در مقابل آن نيكوئيهاى فراوان فرمود .
و من الخواقين و الامراء هولاكوخان بوقت استخلاص قلاع ملاحده بقزوين آمد و در حمام مسلم استحمام فرمود . پسرش ابقاخان با پسرش ارغون خان و امراء و اركان دولت بقزوين آمد و هجده [1] شبانروز بخانهء ملك افتخار الدين بمحلت رى [2] نزول كرد و هر چه ما يحتاج ايشان بود ملك افتخار الدين از خود داد و از كس مدد نطلبيد . احمدخان و گيخاتوخان و غزانخان و اولجايتو سلطان و ابو سعيد بهادرخان همه بكرات بحدود قزوين عبور كردند و اكثر امراى بزرگ مغول بارها بقزوين رسيده‌اند . ذكر تمامت تطويلى دارد .
فصل هفتم از باب ششم در ذكر حكام قزوين در عهد اكاسره كه شهرستان شاپورى بود ، امراى ايشان حاكم بودندى و مقامشان تابستان [ در شهر و پائيز ] [3] و زمستان به رى بود . چون رايات اسلام در افطار آفاق عالم شايع شد و اهل آنجا بشرف اسلام و ايمان مشرف شدند ، از قبل امير المؤمنين عمر خطاب رضى الله عنه ، ابو دجانه سماك بن خرشة الانصارى و كثير بن شهاب الحارثى والى بودند و در عهد عثمان ، برادر مادرش وليد بن عقبة ، سعيد بن العاص الاموى حاكم گشت و در زمان امير المؤمنين على بن ابى طالب كرم الله وجهه ربيع بن خثيم الكوفى و ابو العريف الارجهى و مرة بن شراحيل الهمدانى و عبيدة بن عمرو السلمانى و قرطة بن ارطاة والى بودند ، يكى بعد از ديگرى . چون دولت به بنى اميه رسيد و حجاج ابن يوسف الثقفى از قبل ايشان حاكم اكثر ايران شد ، پسرش محمد والى اين ثغر

[1] - ر ، م : هجده روز
[2] - ظاهرا : راه رى
[3] - ق : بشرو بار - ب : در سرو باز - ر : سرو بار - م : سرد بار .

793