و به راه [1] كوتاه بغزا نرفتى مسلمانى تو ريائى باشد . چون بميرى بر تو نماز نكنم .
واثلة بن الاسقع رضى الله عنه گفت : مثل قزوين فى الارض كمثل جنة عدن فى الجنات .
ربيع بن صبيح از حسن [2] روايت كرد ، در معنى آيت « * ( قاتِلُوا الَّذِينَ يَلُونَكُمْ من الْكُفَّارِ 9 : 123 ) * [3] » گفت اين كفار ديلمند .
فصل دوم از باب ششم در بيان كيفيت نام قزوين احمد بن ابى عبد الله [4] در كتاب البنيان [5] آورده است كه شهر قزوين شاپور بن اردشير ساخته است و شاد شاپور نام كرده و همانا آن شهرى بود كه در ميان قرقسين [6] [ و نرجه [7] ] مىساخته‌اند چنانچه رودخانهء [ رامند [8] ] بر جنوبى آن روان است و رودخانهء ابهر بر شمالى او و آنجا اطلال بارو پديدست و مشهور آن است كه يكى از اكاسرهء قديم لشكر بجنگ ديلمان فرستاده بود . در صحراى قزوين صف كشيدند . سپهدار لشكر اكاسره ، بموضع زمين قزوين ، در صف لشكر خود خللى ديد . با يكى از اتباع خود گفت :
« آن كش وين » يعنى بدان كج بنگر [9] و لشكر راست كن . نام كشوين بر آن موضع افتاد . چون آنجا شهر گشودند ، كشوين خواندند . عرب معرب كردند ، قزوين گفتند .
فصل سوم از باب ششم در ذكر چگونگى بناء عمارت آن بقعه كه پيوسته است بمحلت شهرستان [ و گورستان [10] ] برون دهك منسوب . قديمترين عمارات قزوين آن است و بسبب قدمت [ بناء ] [11] آن بانى [12] معلوم نشده و مشهورست كه شهرستان قزوين كه محلتى است در ميان شهر ، شاپور ذو الاكتاف ساخته ، [13] آن زمان كه از روم گريخته بايران آمد ، تا بدانجا رسيدن هيچ آرام [14] نداشت . آنجا بر كنار رودخانه صومعهء يزدانپرستى بود كه

[1] - ر : در راه
[2] - يعنى حسن بصرى
[3] - قرآن كريم سورة التوبه 123
[4] - اين اسم در نسخه ب نيست - م : احمد بن عبد الله و او ابو جعفر احمد بن ابى عبد الله برقى صاحب كتاب البنيان است
[5] - نسخ : التبيان
[6] - ب : قزبين . م : قرسين
[7] - ب ندارد .
[8] - ب : چند
[9] - ر : درنگر - سه : نگر
[10] - م ندارد
[11] - ر فقط
[12] - ب : بانى آن
[13] - م : و آن زمان - ب : زمانى - ر : در آن زمان
[14] - ف ، ب : امنى - ر : امتى .

773