نام کتاب : تاريخ سيستان نویسنده : مؤلف مجهول جلد : 1 صفحه : 380
خطبه كردن امير جغرى پس روز آدينه بيست و پنجم اين ماه ، شهر آذين [1] بستند از در سراى ارتاشى تا در بتان [2] ، و همه به خود و مغفر و زره و جوشن و ديبا بياراستند ، و بسيارى درم و دينار ريختند از ضرب جغريك [3] تا به مسجد آدينه اندر رفت ، و چون خطبه كردند بنام امير جغرى ، چندانى درم و دينار ريخته بودند كه هر كه كمتر يافته بود از مردمان مسجد ، بيست و سى دينار يافته بودند ، و اندران وقت طالع عقرب بود ، قريب [ به ] بيست درجه ، و مريخ اندر اسد بسه درجه ، و خورشيد اندر سرطان [ به ] بيست و پنج درجه ، و ماه اندر جوزا بنوزده درجه ، و رخل اندر حمل [ به ] بيست و هشت درجه ، و مشترى اندر آن [ به ] بيست و نه درجه ، و زهره اندر جوزا بيازده درجه ، و عطارد اندر اسد بچهارده درجه .
[1] آذين بمعنى آئين بستن است ، و از ريشهء « آذوينك » پهلويست بمعنى رسوم و شعاير و آداب ملى و آئين ، و ازين يك ريشهء پهلوى چند لغت منشعب شده است : آئين - آذين - آئينه - آينه - آدينه ( جمعه ) و هر كدام بيك معنى خاص استعمال مىشود و اصل آن معانى همه از يك معنى واحد است كه « آذوين » بمعنى آيين و شعاير ملى باشد . [2] در اصل « بنان » بوده و بعد يك نقطه اضافه كردهاند و چنين درى در فهرست درهاى شان چنان كه در اول كتاب ذكر كردهايم نيست مگر اينكه مصحف « باب بارستان » و يا « نسنان » حاشيه اصطخرى ص 240 باشد . [3] در پهلوى همه جا ياء نسبت با كاف همراه است مانند « آسوريك » بجاى : آسورى و خراسانيك بجاى خراسانى و لفظ « ضرب جغريك » به نظر ميرسد كه كافش از آن بابت باشد ، و اين تنها مورديست كه اين املاء كهنه بعد از اسلام ديده مىشود - و نمىشود گفت مراد « ضرب چغربك » است كه مقصود جغرى بيك باشد - چه در اين كتاب هيچ جا جغرى بيك ذكر نكرده و همه جا جغرى تنها و طغرل تنها يا بضميمهء امير ذكر مىكند و به نظر حقير اينجا محققا « جغريك » بمعنى مذكور در فوق است و ظاهرا چون كلمهء جغرى خود داراى يائى در آخر بوده در مورد نسبت از كاف قديم كه با ياهاى نسبت همراه بوده استفاده شده است . و الله اعلم .
380
نام کتاب : تاريخ سيستان نویسنده : مؤلف مجهول جلد : 1 صفحه : 380