إسم الكتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى ( عدد الصفحات : 655)

« يَعْلَمُ خائِنَةَ اَلأَعْيُنِ وما تُخْفِي اَلصُّدُورُ 40 : 19 » [1] براى او معلوم است . از اينجا روشن مىشود كه عقيدهء گروهى از فلاسفه كه مىگويند : خداوند به كليات عالم است وبه جزئيات عالم نيست ، اشتباه محض است .
4 - اگر روح آدمى كاملًا وبدون آلودگىها مورد توجه قرار بگيرد ، با اين شناسايى دلايل وتحريكات روح به خدا شناسى وگرايش به او قابل درك مىشود . اين دلايل وتحريكات گاهى به نام عامل فطرت اولى وگاهى هم به عنوان دريافتهاى قبلى مطرح مىگردد . جاى دريغ است كه بشر با آن همه ادعاى تكامل هنوز نمىداند كه چه سرمايهء با عظمتى در درون او به وديعت نهاده شده است ساقيا اين معجبان آب وگل را مست كن تا بداند هر يكى كاو از چه دولت دور بود بعضى از افراد بشر از حماقتى كه به خود بسته است ، نمىداند كه راه علو ووظيفه عظمتش در سنگ وآب وفضا وكوه ها وكرات فضايى نيست ، زيرا آن موجودات تنها براى تنظيم حيات طبيعى او وبراى هشدارى دادن به آهنگى است كه در ما فوق جهان طبيعت نواخته مىشود وگيرندهء آن آهنگ درون خود او است .
< شعر > ره آسمان درون است پر عشق را بجنبان پر عشق چون قوى شد غم نردبان نماند تو مبين جهان ز بيرون كه جهان درون ديده است چو دو ديده را ببستى ز جهان جهان نماند < / شعر > ديوان شمس تبريزى تفسير ابيات اى اياز پاك وبا تقوى حكم در ميان مجرمان كه از وضع تو تفتيش كردند ، از آن تست .
امانت وپاكى تو در نزد من چنانست كه اگر صد بار تو را در كارها كه به تو وا گذار مىكنم بجوشانم ، در كف جوشيدهء تو كمترين دغل نخواهم ديد . مردم بىشمارى تو

[1] سوره غافر ، آيهء 19 . .

627