قُرْآنَه . ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنا بَيانَه 75 : 16 - 19 » [1] ( زبانت را به خواندن قرآن شتاب زده مكن . وبه طور قطع جمع كردن وپيوستن قرآن به عهدهء ما است ، وقتى كه ما قرآن را به تو خوانديم ، تو از خواندن ما پيروى كن . سپس بر ما است كه آن را بيان وآشكار بسازيم ) « وَما يَنْطِقُ عَنِ اَلْهَوى . إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحى . عَلَّمَه شَدِيدُ اَلْقُوى 53 : 3 - 5 » [2] ( او پيامبر از روى هوى سخن نمىگويد ، آن چه كه مىگويد جز وحى كه به او مىرسد چيزى نيست كه نيرومند شديد به او تعليم مىنمايد . ) تفسير ابيات طوطى آن پرندهء زيبا به آينهء مىنگرد ومىبيند كه عكسش در آن آينه به او روى آورده است . استاد سخن آموزش در پشت آينه مخفى شده وحرفى را كه بايد به طوطى بياموزد به زبان مىآورد . طوطيك گمان مىبرد كه اين گفته هاى ناچيز از آن طوطى است كه در آئينه ديده مىشود وچون مىبيند كه جنس او سخن مىگويد ، مطابق قانون هم جنسى سخن گفتن را مىآموزد . آن پرندهء زيبا از آن مرد هنرمند سخن را ياد مىگيرد ولى از اسرارى كه در آن سخن نهفته است بىاطلاع است .
طوطى سخن را از بشر گرفته است وآن حيوان چيزى جز صورت همان سخن از بشر درك نمىكند .
بدينسان مريد پر از جهل وعوارض طبيعت از آئينه جسم ولى چيزى جز موجودى انسانى شبيه به خودش نمىبيند ، آن بىنوا گمان مىكند كه گويندهء آن سخنان فردى بشر است ونمىتواند عقل كل را كه در پشت آئينه جسم ولى قرار دارد واو از اسرارش بىخبر است درك ودريافت كند ، شيخ به آن مريد سخن مىآموزد ، اما تنها سخن نيست بلكه راز ما فوق طبيعى وقديمى است ونمىداند كه آموزندهء او

[1] سوره القيامة ، آيهء 16 تا 19 . .
[2] سوره النجم ، آيهء 3 تا 5 . .

476