مرحلهء دوم - فشار عصبى . » مثلًا فشار دادن عصب بصرى احساس نورى وفشار دادن عصب سمعى احساس صوتى توليد مىنمايد » .
مرحلهء سوم - خود احساس كه مربوط به مغز است ، اگر چه استناد اين مرحله يعنى خود احساس به وسيلهء حس يا به مغز هنوز مورد بحث است واين مطلب را يوهان مولر وهلمهولتز به اين ترتيب بيان كرده‌اند : « تنها حس مربوط واحيانا مغز است كه نوع احساس را تشخيص مىدهد . » [1] بنا بر اين كه مغز است كه فرمانده احساس مىباشد ، مطلبى را كه جلال الدين متذكر مىشود ، جنبهء علمى تحققى نيز به خود مىگيرد .
براى اثبات نظريه جلال الدين يك راه ديگر نيز وجود دارد . كه كلىتر وروشنتر است وآن اين است كه اگر چه كيفيات اولى ( اصلى ) اشياء خارج مانند بعد ، شكل ، درجهء مقاومت حركت ، به اصطلاح مكتب دكارت منتقل از حواس ومغز وجود دارد . [2] با اين حال براى افراد انسانى پس از جبهه گيرى وتعيين روش حيات ، از بىطرفى خارج شده بوسيله راهى كه براى حيات انتخاب شده است ، حذف وانتخاب مىشوند .
بعضى از دانشمندان اين تمايز را تحت عنوان ادراك اكتسابى بحث مىكنند .
پل فولكيه مىگويد : « مدركات اكتسابى يك حس عبارت از خواص اشياء مىباشد كه حس مزبور بر اثر تربيت خاص ودر نتيجه خاطره ها وتداعىها كسب مىكند ، مثلًا باصره داراى دريافت اكتسابى سرما ( يخ وبرف ) گرما ( آهن گداخته ) مقاومت ( زمين خشك يا يخ بسته ) است هم چنين ما صداى موتور هواپيما را از موتور اتومبيل تميز مىدهيم » [3] البته احتياج به تذكر نداريم كه چشم انداز جلال الدين در اين مسئله عالىتر

[1] خلاصه فلسفه ، پل فولكيه ، ص 156 . .
[2] در مقابل كيفيات فرعى وثانوى مانند بو ، طعم . . .
[3] مأخذ مزبور ، ص 161 . .

388