إسم الكتاب : مشارق الدراري ( شرح تائية ابن فارض ) ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 773)

كيدى است كه نظر خلق را از صورت چيزى مىگرداند و صورتى ديگر در نظرشان مىنمايد ، به آن كه حقيقت آن صورت از عين آن چيز هيچ متغيّر نگشته باشد و به صورتى ديگر متبدّل نشده ، پس اين خيالى كه اين ساحران بر انگيخته‌اند ، اگر چه در نظر چيزى مىنمايد ، اما حقيقتى ندارد و آن را ثباتى نتواند بود ، و چون اين همه در مقابله معجز ، تواند كه به حقيقت ، قلب صور چيزها است و تبديل آن از اعيان و حقايق آن چيزها به صورتى ديگر بالكلَّيّه از اين جمله سحر ايشان هيچ اثرى نماند ، و باز نظر خلق آن سحرها را چنان حبال و عصىّ بيند كه هست ، چه حقيقت آن صور اصلا منقلب نشده بود ، بلكه نظر خلق ، منقلب شده بود از ايشان ، چنان كه در خيال چيزى نمايد و آن را در حس حقيقتى نباشد . پس حينئذ چون سحر را كه نمود خيالى بىاصل است در مقابلهء معجزه كه قلب صور أشياء است بالحقيقة و الأصل ، هيچ ثباتى نباشد ، و ساحر به آن عمل خود هيچ فلاح و مقصود نيابد ، پس تو را كه موسى بايد كه آن خوف نباشد كه معجزه تو و سحر ايشان به نزد قومت مشتبه شود ، زيرا كه تو بالاى ايشان باشى ، هر كجا ظاهر شوند و معجزهء عصاى تو سحر ايشان را فرو برد و ناچيز كند ، و نظرها را از آن خيال ايشان به اصل و حقيقت ، باز برد و گويند كه يك سبب ايمان سحره ، آن ترس موسى بود از آن اهوال سحر ايشان كه دانستند كه اگر او هم چو [ ن ] ايشان ساحر بودى ، از سحر نترسيدى ، و سبب دوم آن بود كه ديدند كه در حال كه معجزهء او ظاهر شد ، آن صور مخيّل ايشان باطل گشت ، و آن همه جز صور حبال و عصا در همه نظرها چيزى نماند ، پس حقيقت معجزهء موسى را از اين جا معلوم كردند . و اين آيت مذكور را در اين يك بيت تضمين كرده است .
< شعر > و من حجر اجرى عيونا بضربة بها ديما سقت و للبحر شقّت [1] < / شعر > و از اثر آن جمعيّت بود هم كه موسى - عليه السلام - از سنگى ، چشمه هاى

[1] عيون : اى عيون ماء . الدّيم ، الواحد ديمة : السحابة التي يدوم مطرها . سقت : سقت مرّة بعد مرّة .

641