نفى عدد و عدم مغايرت و غير و ضدّ كه در اين مقام است محروم ، و الله المرشد .
و همين معنى را به مبالغتتر ، در اين بيت آينده مىگويد :
< شعر > و مأخوذ محو الطَّمس محقا و زنته بمحذوذ صحو الحسّ فرقا بكفّه [1] < / شعر > و كسى كه گرفتار محو و فناى اوصاف و عادات نفس است ، با مبالغت در آن فنا به انضمام فناى اوصاف روح با فناى اوصاف نفس و مضاف با اين هر دو فنا ، محو و زوال و استهلاك كلى عين هر دو او را بر سنجيدم به كفّهء ميزان شهود و كشف خودم ، برابر است با آن كه مقطوع است از اين مقام من به سبب هشيارى حضور با عالم حس ، و إدراكات او بر آن مقصور ، از جهت تقيّدش به تفرقهء اول ، پيش از شروع در سلوك ، و دوئيّت او در كثرت محسوسات منحصر .
المحو في اللَّغة : زوال الأثر و إذهابه . و الطمس : هو المبالغة في ذلك . و المحق :
الاعدام . و اما في اصطلاح القوم : رفع اوصاف العادة و اذهاب العلَّة هو المحو و رفع جميع الأوصاف هو الطمس و الاستهلاك في العين هو الحق ، فجمع في هذا البيت بقوله : « و مأخوذ محو الطمس محقا . . . » بين فناء اوصاف النفس و الروح ، مع استهلاكهما جميعا بالكلية أثرا و عينا في عين حضرة الجمع .
يعنى : در احتجاب از شهود احديّت جمع و مقام او ، كسى كه بر جملهء مراتب سه گانهء كلَّى فنا به سير محقق گذشته است و به حضرت جمع الجمع تحقق يافته ، او برابر است با آن كس كه پيش از سلوك به عالم حس و تفرقهء محسوسات مقيّد است ، و به آن تقيّد از اين مقام احديّت جمع محجوب ، چنان كه مثلا آن كس كه راه باديهء خونخوار قطع كرده است ، و در حرم مكَّه درآمده ، اما هنوز به مشاهدهء كعبه مشرف نشده ، او در احتجاب از شهود عين كعبه ، برابر است با آن كه هنوز در اقصاى مشرق است ، قدم در راه نانهاده و از همان جا از ديدار جمال كعبهء معظَّم ، محجوب و محروم است .

[1] الطَّمس : مصدر طمس الرسم : اى انمحى و اندرس . المحق : التلاشى و الافناء . المجذوذ : المقطوع .

514