باطن اين حضرت احديّت همه بر همه مشتمل است و مغايرت و غيريّت ، زايل و باطل ، اين ظاهر نيز به همين صفت موصوف و به همين نعت معروف گردد ، و هر شأنى از شئون و اسمى از اسماى آن حضرت باطن من نيز عنان هر جزئى از أجزاء ، و هر قطره اى از قواى اين صورت ظاهر مرا گرفته است ، و به آن حضرت باطن مىكشد ، تا به كلَّيّت خودش متحقق گرداند . وجهى ديگر ، همگى اين صورت تفصيلى من به جميع اجزائه و أجناسه و أنواعه ، طالب و متوجّه است به همگى اين صورت اجمالى من ، تا امداد كلى را به همگى كلَّيّت خودش از اين صورت اجمالى قبول مىكند ، و هر جزئى از اجزاى اين صورت اجمالى من كه به سمت كلَّيت موسوم است ، عنانهاى رقايق و روابطى معنوى كه ميان أجزأ و قواى اين دو صورت ثابت است ، گرفته است و به آن عنانها ، هر جزئى و قوتى از أجزأ ، و قواى صورت تفصيلى مرا به خود جذب مىكند ، تا به كمال كلَّيت خودش متّصف گرداند .
و مثال و صورت اين روابط و رقايق معنوى كه بين الصورتين ثابت است ، در حسّ رگها است در بدن ، كه به واسطهء اين رگها ، مدد و اثر روح حيوانى به همهء أجزأ و أقطار بدن مىپيوندد ، و حيات و ثبات اين اجزاى ظاهر به آن مدد باطن متعلق است ، و اگر ناگاه مرضى طارى شود و سدّه اى در يكى از آن رگها افتد كه موجب انقطاع مدد باشد ، آن عضو كه آن رگ رابطهء اوست ، از كار افتد و بميرد و به نسبت با عموم خلق ، آن روابط معنوى مسدود است ، به جهت مرض جهل و انحراف و كثرت اهوا و اوصاف ، لا جرم ميان صورت عنصرى انسان و ميان عالم ، از هيچ وجه امداد و استمداد واقع نيست ، اما به نسبت با صاحب مقام جمع ، تفتيح سدد حاصل است ، يا به كلّ اين صورت اجمالى ، مدد كل صورت تفصيلى مىدهد ، و يا جزء مدد أجزأ مىكند ، پس همگى صور عالم علوّا و سفلا ، متوجه و طالب و خاضع و خاشع ظاهر اين صورت اجمالى منند كه مظهر حقيقى اين حضرت احديّت جمع من است ، و به اعتبار احاطت به حكم * ( وَالله من وَرائِهِمْ مُحِيطٌ . . .

503