* ( لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ من أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْه ما عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُفٌ رَحِيمٌ ) * [1] به زبان آن حقيقت محمدى كه من ترجمان آنم ، آن است كه از اين صورت تفصيلى من كه عالم است ، جزئى و حصّه اى به صورت رسولى كامل مكمّل و انسانى كلَّى حقيقى بالفعل ، پيدا شد ، و آن صورت عنصرى محمدى بود - صلَّى الله عليه و سلَّم - .
و به سوى ساير اين اجزاى تفصيلى من كه اشخاص انسانى بودند بيامد ، و مرا از حيثيّت آن ساير اجزاى من كه حكم جزئيّت بر ايشان غالب بود ، به كلَّيت و جمعيّت خودم دعوت كرد ، و من از حيثيّت بعضى به صورت قبول و ايمان و اسلام پيدا آمدم و از حيثيّت بعضى ديگر به جهت حكمتى و مصلحتى عظيم به وصف كفر و عناد و فساد عدم انقياد پيش آمدم ، و وصف خاص آن جزء از من كه به صورت رسول و انسان كلى كامل ، پيدا بود آن بود كه از كمال شفقت و فرط مرحمت و شمول رأفت ، هر عنت و عناد و كفر و عدم انقياد كه از اين بعضى صور اجزاى تفصيلى من كه كفّار و معاندان بودند ، پيدا مىآمد بر اين رسول سخت و دشوار مىآمد ، چه اين صور في الحقيقة ، أجزاء و تفاصيل او بودند ، كه به آن وصف عنت و استكبار ، از كلَّى و كليّت به غايت دور مىافتادند ، و نيز از جهت كمال رأفت اين رسول كه به صورت اجمال و كلَّيت متلبّس بود ، بر أجزأ و تفاصيل خود كه اشخاص انسانى بودند به غايت حريص بود به من ، أعنى به صفت هدايت و ايمان من از حيثيّت هر مؤمنى مسلمان ، چه هر كلَّى بر آن كه اجزاى او به كلَّيت نزديك شوند ، حريص باشد ، چنان كه پدر و فرزند .
< شعر > فحكمي من نفسي عليها قضيته و لمّا تولَّت أمرها ما تولَّت [1] < / شعر >

[1] في بعض النسخ : فحكمى من نفسى عليها قضيّة ، تولَّت أمرها : كان لها الحكم فيه ، و تولَّت : اى أعرضت .
[1] التوبة ( 9 ) آيهء 128 .

495