إسم الكتاب : توضيح البيان في تسهيل الأوزان ( عدد الصفحات : 573)

و مخرج چهار و سه است و نسبت تباين است زيرا كه چون سه را از چهار كم كني يكي مىماند و چون در چهار ضرب شود دوازده مىشود پس همان اصل فريضه است و اگر در جائي توافق و تداخل هر دو باشد اعتبار هر يك از آن دو در تحصيل اصل فريضه روا باشد مثلا شخصي مرد وارثش احد الابوين بود مع متعدّد از كلاله ام فرض سدس و ثلث است و مخرج شش و سه است و چون سه از شش كم شود دو كرت چيزي باقي نمىماند پس تداخل است و چون سه فاني كننده هر دو است توافق است بثلث پس تو را رسد كه ثلث شش را كه دو باشد در سه ضرب كني شش حاصل شود و آن را اصل فريضه قرار دهى و نيز رواست كه اكتفا به اكثر كني چنانكه مقتضاى تداخل است و عمل تفاوتي نمىكند مگر در بعضى موارد مثلا در چهار و دوازده چون ملاحظه تداخل شود اكتفا به دوازده مىشود و چون ملاحظه توافق شود دو را كه فاني كننده هر دو است در دوازده ضرب مىكنى حاصل

498