بالاتر نبرد ، چنانچه بعضى ها نسبت به خود حضرت على ( عليه السلام ) غلوّ كردند ، و - نعوذ باللّه - مرتبه اى از الوهيت و خدايى را براى آن حضرت قائل شدند ; آنها بايد بدانند كه حضرت على ( عليه السلام ) خودش را تربيت شده پيامبر ( صلى الله عليه وآله و سلم ) مىداند ، در خطبه قاصعه كه بزرگترين خطبه نهج البلاغه است حضرت ارتباط خود را با پيامبراكرم ( صلى الله عليه وآله و سلم ) از بچگى تا آخر ذكر مىكند و خودش را تربيت شده پيامبر ( صلى الله عليه وآله و سلم ) معرّفى مىكند .
بنابراين حضرت امير ( عليه السلام ) در درجه اوّل مقام عبوديّت پيامبراكرم ( صلى الله عليه وآله و سلم ) را ذكر كرده و بعد مقام رسالت او را ; تا بفهماند اگر پيامبر به مقام شامخ رسالت رسيده است ، ريشه و پايه اين مقام ، عبوديّت و بندگى خداست .
مقام رسالت مقامى نيست كه به هر كس داده شود ، بايد شخص استعداد چنين مقامى را داشته باشد ، و آن چيزى كه اساس رسالت است همانا مقام عبوديّت و بندگى است . پس بايد اوّل به مقام عبوديّت و بندگى خدا رسيد ، نگوييد ما همه بنده خدا هستيم ، زيرا در واقع ما ياغى هاى خدا هستيم نه بندگان او ; بالاترين كمال انسان اين است كه در عبوديّت و بندگى خدا به مقامى برسد كه فانى در حق شود ، و خودش را در مقابل او هيچ بداند ، اگر فانى فى اللّه شد به بالاترين مقام رسيده و قهراً استعداد اين را دارد كه خدا او را براى هدايت ديگران بفرستد ; براى اين كه او سالك الى اللّه شده ، راه به طرف خدا را خوب طى كرده ، پيچ و خم ها و كوره راههايى كه ممكن است انسان را به خطر بيندازد همه را بررسى كرده است و چون خودش سالك اين راه بوده راه را شناخته است . چنين كسى مىتواند به ديگران ارائه طريق كند و راه سير به خدا را به ديگران تعليم بدهد .
ما در دنيا آمده ايم براى اين كه كمال پيدا كنيم ، از خاك طى مسافت كنيم و به سوى خدا حركت معنوى كنيم ، قرآن فرموده است : ( و ما خلقت الجنّ و الانس

603