اى مردم همه شما به خدا نيازمنديد و تنها خداست كه بى نياز و پسنديده است .
ما هرچه داريم از وجود ، علم ، قدرت ، مال و غيره همه از آن خداست . اگر يك لحظه توجّه او نباشد همه ما فانى محض مىباشيم .
« إِنَّهُ لاَيَضِلُّ مَنْ هَدَاهُ » ( همانا گمراه نمىشود كسى كه خدا او را هدايت نمايد . ) پس اگر بخواهيم هدايت شويم و راه حق را پيدا كنيم بايد به طرف خدا برويم .
« وَلاَيَئِلُ مَنْ عَادَاهُ » ( و نجات پيدا نمىكند كسى كه خدا با او دشمن باشد يا او با خدا دشمن باشد . ) « وَئَلَ » به معناى « لَجَأَ » يعنى پناه جست .
« وَلاَيَفْتَقِرُ مَنْ كَفَاهُ ; فَاِنَّهُ أرْجَحُ مَا وُزِنَ » ( و كسى را كه خداوند كمك و كفايت كرد هرگز محتاج نمىشود ; زيرا حمد خدا و استعانت از او برترين چيزى است كه به حساب مىآيد . ) ضمير در « انَّه » ممكن است به حمد و يا به استعانت و يا به هر دو برگردد ، يعنى خدا و ارتباط با او و استعانت از او بهترين چيزى است كه با ارزش است و وزن مىشود و به حساب مىآيد . وزن شدن كنايه از ارزش داشتن است ، زيرا چيز بى ارزش هيچ گاه وزن نمىشود .
« وَأَفْضَلُ مَاخُزِنَ » ( و - حمد و استعانت و ارتباط با خدا - بهترين چيزى است كه ذخيره و نگهدارى مىگردد . ) اهميّت شهادت به توحيد « وَأشْهَدُ أنْ لاَ اِلهَ اِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَشَرِيكَ لَهُ » ( و شهادت مىدهم كه خدايى جز خداى يگانه بى شريك وجود ندارد . ) « شَهَادَةً مُمْتَحَناً اِخْلاصُهَا » ( شهادتى كه اخلاص آن را آزمايش كرده ام . )

592