« حاملين عرش خدا هستند » به همين معناست ، و مراد اين است كه آنها واسطه فيض خدا هستند و اين عالم را اداره مىكنند . بنابراين وقتى مىخواهيم اين حقيقت را تعبير كنيم بايد بگوييم ملائكه سرشان از آسمانها گذشته ، پايشان هم از عمق زمين مىگذرد ، و اطرافشان هم از اطراف عالم مىگذرد ; يعنى هيچ نقطه اى از عالم از شعاع قدرت اينها بيرون نيست . و ممكن است كه بگوييم اين دسته از ملائكه يك جسم مثالى هستند كه سرشان از آسمان گذشته باشد و . . . همچنين ممكن است كنايه باشد ; همين طور كه خداوند قدرت و علمش به عالم احاطه دارد ، اينها هم چون واسطه فيض خدا هستند و حامل عرشند در مرتبه بالايى هستند و هيچ نقطه اى در عالم از اينها خالى نيست . در قرآن آمده است : ( و يحمل عرش ربّك فوقهم يومئذ ثمانية ) ( 1 ) و عرش پروردگارت را روز قيامت هشت ملك حمل مىكنند .
در روايت هم دارد كه در اين عالم چهار ملك هستند و در آخرت هشت ملك مىشوند . ( 2 ) خلاصه ملائكه اى هستند كه اداره همه عالم به دست آنهاست و عرش خدا را حمل مىكنند ، يعنى مركز علم و قدرت خدا در جهان هستى زير نظر اينهاست ، و لازم نيست كه واقعاً سر و پا داشته باشند ، همين طور كه خدا جسم نيست ; و در عين حال قرآن مىفرمايد : ( الرّحمن على العرش استوى ) ( 3 ) . پس قسم چهارم ملائكه اى هستند كه در زمين پايين قدمشان ثابت است .
« وَالْمَارِقَةُ مِنَ السَّماءِ الْعُلْيَا أَعْنَاقُهُمْ » ( و گردنهاى آنان از آسمان بالا رد شده است . ) « وَالْخَارِجَةُ مِنَ الاَْقْطَارِ أَرْكَانُهُمْ » ( و اعضاء و جوارح اين ملائكه از همه قطرهاى عالم بيرون رفته . )

1 - سوره الحاقة ، آيه 17 2 - مجمع البيان ، ج 5 ( 9 - 10 ) ، ص 346 ; و نور الثقلين ، ج 5 ، ص 406 3 - سوره طه ، آيه 5

284