براى حركت اتومبيل در مسير يك كيلومتر ، مصرف كردن بنزين صد كيلومتر اگر امكان داشته باشد ، نه تنها حماقت محض است ، بلكه ممكن است دستگاه را مختل ساخته و از حركت طبيعى خارج نموده موجب آسيبهاى ديگرى باشد . و بر عكس ، براى حركت اتومبيل براى صد كيلومتر ، بنزين يك كيلومتر همهء قوانين حركت را بهم مىزند .
البتّه اين مثال معمولى براى بيان اصل تطابق و هماهنگى در بارهء اشتياق و هدف كاملا نارسا است ، زيرا براى توليد اشتياق به هدف ممكن است ده نوع نيروى درونى آدمى دست به كار شوند و هر يك از آنها در موقع شكست خوردن آسيبهاى عميق ببار بياورند ، و بالعكس ، اگر هدف انتخاب شده فوق العاده با اهميت و محتاج صرف اشتياق و اراده و تحريك نيروهاى متنوعى بوده باشد ، و اشتياق و اراده كمتر از حدّ لازم بجريان بيافتد ، هدف قابل وصول نخواهد بود .
عنصر دوم - جنبهء برون ذاتى هدف است جنبهء برون ذاتى هدف حقيقتى است كه با قرار گرفتن در جاذبيت اشتياق و ارادهء آدمى رنگ هدف به خود مىگيرد .
اشتياق و اراده به هدف از ضرورت يا مفيديت واقعى آن است . ملاك ضرورت و مفيديت واقعى هدف ساختمان طبيعى و روانى ما است ، يعنى اين ساختمان طبيعى و وضع خاصّ روانى ما است كه اشياء را به ضرورى و مفيد و غير ضرورى و مضرّ تقسيم مىكند .
بقول جلال الدين مولوى :
< شعر > لطف شير و انگبين عكس دل است هر خوشى را آن خوش از دل حاصل است پس بود دل جوهر و عالم عرض سايهء دل كى بود دل را غرض < / شعر > بنا بر اين ، هر چيزى كه هدف قرار مىگيرد ، جنبهء هدفى آن ، ناشى از وضع خود انسان است ، ولى واقعيت آن هدف با قطع نظر از انسان در جهان عينى برون ذاتى وجود دارد . ميوه در بالاى درخت وجود دارد ، چه انسانى وجود داشته باشد و چه وجود نداشته باشد ، ولى بهره بردارى از آن ميوه مربوط به مفيديت آن است و اين مفيديت ناشى از چگونگى طبيعت آدمى است .

82