توضيح جمله اى از ابن ابى الحديد « هر مكتب و هر گروهى خود را به او منسوب مىسازند . . و حتى فلاسفه اى كه از ملت اسلامى نيستند او را تعظيم مىنمايند » اين انتساب و پيوستن به دو عامل بسيار مهم تكيه مىكند : عامل يكم - عظمت شخصيت على ( ع ) و صدق محض بودن و رهايى او از هر گونه تمايلات سرنگون كننده و آزادى او از همهء زنجيرهاى خودخواهى و محيطى و تاريخى و سنّتهاى بىاساس قومى . همچنين محبوبيت انسانى فوق العادهء او بعنوان نمونهء كامل يك انسان الهى .
عامل دوم - كه افراد فراوانى از درك آن ناتوان مىباشند : - يك اصل اساسى است كه هر اندازه افق ديد يك شخصيت وسيعتر و در برگيرندهء جنبه‌هاى متنوع شئون بشرى بوده باشد ، بهمان اندازه مكتبها و گروه‌ها بسوى او جذب مىشوند .
زيرا اصول و مبانى عالى عالم هستى و زندگى بشرى ، مانند آبحياتى است كه حدّاقل در مقام ادّعاء و يا اعتقاد ، سيراب كنندهء هر مكتب و ملَّتى است ، بهمين جهت است كه هر شخصيتى كه نشان دهندهء آن اصول و مبانى عالى بوده باشد ، تكيه گاه انسانهاى جهان بين و مكتبها و گروه‌ها تلقى مىشود . بعنوان مثال : ملاحظهء اين مطلب كه قدرت بزرگترين عامل « خود محورى » است و قدرت باعث مىشود كه آدمى خود را ما فوق قوانين و مقررات و حق و عدالت تلقى كند ، براى هيچ انسان آگاهى پوشيده نيست . و با ديدن اين پديده كه منبع تمام دردهاى جوامع بشرى تلقى كردن قدرتمند خود را در ما فوق حق و عدالت است ، اين اصل اساسى كه قدرت نبايد خود را ما فوق عدالت و حق تلقى كند ، بعنوان حياتىترين اصل و قاعده براى همهء مكتبها و گروه‌هاى صاحبنظر در مسائل انسانى ثابت شده است .
بهمين جهت است كه وقتى كه مكتبها و عموم علاقمندان به زندگى عادلانه و هماهنگ انسانها ، اصل مزبور را در گفتار و كردار يك فرد ببينند ، قطعى است كه بطرف او جذب مىشوند .

185