« بنا بر عقيدهء اوپانيشاد زندگى حجّ است و بشر كسى است كه به حجّ مىرود .
نقطهء مبدء اين سفر حالت مادّى است . در آغاز بشر اسير طبيعت است و در چنگال قوانين آن گرفتار مىباشد و نظم طبيعت بر جميع شئون حياتى او حكمفرمائى مىكند . تمام زندگى و وجود او مثل حيات موجودات ديگر دستخوش و محكوم قوا و عواملى است كه نمىتواند آنها را بشناسد و بهمين سبب قادر نيست كه آنها را تحت فرمان خويش در آورد ، از اين منزل عازم سفرى پرشور مىگردد كه سراسر راه آن پر از موانع و پرتگاه‌ها است . منازل ظاهرى اين سفر چهار مرحلهء زندگى « آشرم » يعنى طالب علم و رئيس خانواده و خلوتگزين و تارك دنيا ( پا بر سر جهان نهاده ) مىباشد . و جنبهء باطنى آن سير و سلوك روح در طريقت براهمن است كه از وادى تاريك و ژرف نادانى و كثرت ، صعود نموده به مدارج عاليهء صفا مىرسد كه در آنجا خورشيد وحدت جاودانه مىتابد » [1] .
بديهى است كه در اين سير و سلوك ، آدمى خودهاى زيادى را پشت سر مىگذارد و با آشنايى با هر خود جديد از خود رانده شده بيگانه مىگردد .
دكتر تاراجند كلمهء بيگانگى را در ص 304 از مأخذ زير در تفسير اوپانيشاد چنين آورده است : « روح فردى ( روحى كه آزمايش حيات است ) در اصل همان روح اعلاى كلَّى است ، منتهى با جسم مرتبط گشته و اعراض بر آن غالب شده‌اند و بدين سبب موقتا اصل خويش را از ياد برده است . اين بيگانگى را مراحل مختلفى است » اين « از خود بيگانگى » مورد اعتقاد عدهء فراوانى از الهيون قديم و جديد شرقى و غربى مىباشد .
اصطلاحاتى كه آشنايى با آنها براى شناخت پديدهء خود لازم است 1 - حيات - عاليترين محصولى كه كارگاه طبيعت توليد مىكند ، اين پديده با قطع نظر از ماهيت شگفتانگيزى كه دارد ، داراى مختصات عمومى و روشنى

[1] اوپانيشاد - مقدمه به قلم دكتر تاراجند به سعى و اهتمام آقاى دكتر جلالى نايينى ص 306 .

110