هرگز عزت نفس نخواهيد يافت و از شيوه خود بر نخواهيد گشت ، مگر ترس در كارتان باشد عزت نفس چگونه پيشه كند كسى كه شب بر اسب مراد سوار است و صبح فرحمندانه از درون گناهش سر بر مىافرازد هدفش شكم و پائين شكم است ! براى رسيدن به شهوت خويش از قتل هزار پيغمبر مرسل يا فرشته مقرب باكى ندارد ، محبوبترين افراد نزد او كسانى هستند كه گناهانش را به نظر زيبا جلوه دهند يا در فحشا يا ريش كنند . . . » اما آنچه ذكر كرديد از لغزش من در باره ابو الحسن - خداوند روى او را نورانى گرداند - به جان خودم قسم آن نزد من به جهت ايستادگى در امر و استقلال من است و اميدوارم وسيله عبور از صراط و ايمنى و نجات از وحشت روز قيامت باشد و گمان نمىكنم عملى كرده باشم كه نزد من افضل از اين باشد ، الا اين كه مثل اين عمل را در باره مثل ابو الحسن انجام دهم ، كجاست مرا اين عمل و كجاست شما را اين سعادت ؟ ! . . [1] .
مناظرهء مأمون با فقيهان در بارهء برترى على ( ع ) شهاب الدين احمد معروف به « ابن عبد ربه » اندلس مالكى ( متوفى 328 ه ق ) در كتاب « عقد الفريد » مىنويسد : اسحاق بن ابراهيم بن اسماعيل روايت كرده است كه « يحيى بن اكثم » هنگامى كه قاضى القضات بود نزد من و جمعى از ياران من پيغام فرستاد كه امير المؤمنين مأمون به من دستور داده است كه فردا طرف صبح چهل نفر از دانشمندان و فقهاء را كه در مناظره و مباحثه علمى استاد هستند در پيشگاه او حاضر كنم و از شما تقاضا دارم اشخاصى را كه لايق و سزاوار هستند ، معرفى كنيد ما نام چند تن را برديم و او نيز نام چند تن ديگر را آورد تا اين كه چهل تن كامل باشد ، آنگاه نام آنان را در كاغذى نوشت و دستور داد فردا صبح نزد وى رويم و

[1] بحار ، ج 49 ، ص 208 - 214 مرحوم مجلسى بعد از نقل اين خبر اضافه مىكند كه اين خبر در بعضى از نسخ طرائف بود ولى در بيشتر نسخ وجود نداشت .

93