نبود مگر از جهت شما كه خواستيد او را بر من غلبه دهيد ، ( 1 ) و چون او را كشتم مثل بندگان متفرق شديد ، گاهى تبعه ابن ابو خالد شديد و گاهى تبعه اعرابى و گاهى تبعه نعيم بن حازم و گاهى ديگر تبعه « ابن شكله » شديد و بعد از آن تبعيت نموديد از هر كسى كه بر من شمشير كشيد و اگر نبود كه دأب من مايل به عفو و طبيعتم مايل به تجاوز است ، از شما بر روى زمين احدى زنده نمىگذاشتم خون همه شما مباح است . ( 1 ) اما اين كه از من خواستيد با پسرم عباس بيعت كنم : « * ( أَ تَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ ) * واى بر شما عباس نوجوانى است كه هنوز به رشد كافى نرسيده ، سردى و گرمى روزگار را نچشيده و در زندگى تجربه كافى نيندوخته تدبير او را زنها مىكنند . و كفيل امر او كنيزان مىشوند ، بعد از همه اينها در دين بصيرت ندارد و حلال را از حرام نمىشناسد .
اما آنچه از بيعت على بن موسى ( عليه السلام ) اراده كرده‌ام ، با وجود اين كه او شايسته خلافت است رعايت حال شماست و مىخواهم با ادامه محبت ميان ما و ايشان خون شما را حفظ كنم و گرفتاريها را از شما بر طرف سازم و اين راهى است كه در اكرام آل ابى طالب و مواسات با آنان در مال فيء برگزيده‌ام ، اگر گمان كنيد كه من اراده دارم خلافت را به سوى آنها برگردانم ، بدانيد كه من بيشتر در فكر شمايم و من عاقبت شما و فرزندانتان را در نظر گرفته‌ام .
سپس مأمون در ادامه نامه در بارهء فساد اخلاقى بنى عباس مىنويسد :
« . . . از شما هر كه هست يا خويشتن را ملعبه قرار مىدهد ، يا در عقل و تدبيرش احساس ضعف مىكند ، يا خواننده است يا تنبكزن و يا ناىزن به خدا اگر بنى اميه اى كه ديروز كشتيد از قبر بر خيزند و به آنان گفته شود كه هرگز دست از معايب خويش بر نداريد ، يقين بدانيد كه از آنچه كه شما راه و رسم و يا هنر و اخلاق خويش قرار داده‌ايد ، فزونى نخواهند گرفت از شما هر كه هست به هنگام بد آوردن ، جزع مىكند و به هنگام يافتن چيز خوب آن را از ديگران دريغ مىدارد شما

92