بالغ بر چهار صد وهشتاد وچند خطبه است كه آن حضرت بالبداهه فرموده و در زبان وعمل مردم بجاى مانده است . " [1] تا آنكه در عصر تدوين ، بزرگان محدثين مؤرخين در نقل كلام امام ( ع ) اهتمامى وافراز خود نشان داده وعده اى از ايشان كتابهائى را بجمع آورى كلمات امام اختصاص دادند .
نصربن مزاحم وابوالمنذر ابن هشام ابن محمد ابن سائب كلبى وابو مخنف لوط بن يحيى ازدى ومحمد بن عمر و اقدى وابوالحسن على بن محمد مدائنى و ابو عثمان عمرو بن بحر جاحظ وابو الحسن على بن الحسين مسعودى وابو عبدالله محمد بن سلامة قضاعى وعبدالله بن محمد بن عبدالوالحد تميمى ورشيد الدين محمد معروف وطواط وابوالحسن محمد بن الحسين الموسوى معروف به سيد رضى از جمله كسانى هستند كه در نقل كلام امام شهرت بيشترى يافته اند [2] نهج البلاغه سيد رضى ( ره ) در ميان كتب ورسائلى كه در اين زمينه تأليف شده كتاب نهج البلاغه بخاطر مقام والاى علمى وادبى مؤلف عاليقدر آن وهمچنين بجهت حسن انتخابى كه در گرد آورى خطب ورسائل و وصايا و كلمات قصار در آن بعمل آمده بيش از ديگر كتب شهرت يافته است .
سيد رضى ( ره ) در مقدمه نهج البلاغه كه در حقيق فصلى از كتاب نفيس خصائض الائمة او مىباشد مى گويد :
اين كتاب منتخبى از كلام مولانا امير المؤمنين عليه السلام در زمينه هاى مختلف است كه قسمتى از خطبه ها ونامه ها ومواعظ وآداب أنحضرت را در بر مىگيرد ، من

[1] مقدمهء شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 1 / ص 5 و 6
[2] مقدمهء شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 1 / ص 5 و 6

25