محضر درس گفت ( با كمك علم به وسيلهء آب ، كه خاموشكننده آتش است مىتوان آتش افروخت ) اين گفته اگر چون يك تعبير شاعرانه جلوه گر نمىشد بىمعنى جلوه مىكرد و تا مدتى آنهائى كه آن روايت را مىشنيدند فكر مىكردند كه محمد باقر تعبيرى شاعرانه را بر زبان آورده ولى از قرن هيجدهم به بعد محقق شد كه به وسيلهء آب با كمك علم مىتوان آتش افروخت آن هم آتشى كه گرمتر از آتش چوب يا ذغال باشد زيرا حرارت ( هيدروژن ) كه يكى از دو جزء آب است با ( اكسيژن ) به ( 6644 ) ( 1 ) درجه مىرسد و عمل سوزانيدن ( هيدروژن ) به وسيلهء ( اكسيژن ) را ( اكسيد شدن ) مىنامند و در صنعت براى جوش دادن فلزات يا براى شكافتن قطعات فلز خيلى مورد استفاده قرار مىگيرد .
ما مىدانيم محمد باقر كه گفت ( با كمك علم مىتوان با آب آتش افروخت ) ( هيدروژن ) را كشف نكرده بود و سندى در دست نداريم كه پسرش جعفر صادق آن را به طور خالص كشف كرده همان طور كه سندى در دست نداريم كه حاكى از كشف اوكسيژن خالص از طرف جعفر صادق باشد . ولى بدون ترديد مىتوانيم بگوئيم كه جعفر صادق عليه السّلام اوكسيژن را به طور خالص كشف نمود و دليل ما كارهاى شيميائى وى مىباشد .
در صفحهء 348 مىنويسد : يكى از نظريه‌هاى جعفر صادق كه نبوغ علمى او را به ثبوت مىرساند نظريه اى است كه راجع به انتقال

( 1 ) . در متن 6664 .

31