گشوده شود ، و راههاى آن برايش باز گردد ، و آنچه را كه خداوند برايش مهيّا ساخته ببيند ، و از هر كارى آسودگى يابد ، و هر بار سنگينى از دوش او برداشته شود . و چنانچه دشمن خدا باشد درهاى دوزخ برويش گشوده شود ، و راههاى آن برايش باز گردد ، و آنچه را كه خداوند برايش آماده ساخته مشاهده كند ، پس با هر ناخوشايندى روبرو گردد ، و هر شادى و سرورى را رها سازد . همهء اينها بهنگام مرگ انجام گيرد ، و در همانوقت ، يقين ( بيكى از دو راه ) حاصل آيد . خدا عزّ اسمه فرموده : « آن كسانى كه پاكيزه زيسته‌اند وقتى كه فرشتگان جانشان را مىستانند ، به آنان گويند : درود بر شما ببهشت درآئيد بسبب اعمال نيكى كه كرده‌ايد » [1] ، و نيز مىفرمايد : « آنان كه به خود ستم روا داشته‌اند وقتى كه فرشتگان جانشان را مىستانند از در تسليم در آيند و گويند : ما هيچ كار زشتى نكرديم ( و هرگز كفر نورزيديم ، و فرشتگان در پاسخ گويند ) آرى خداوند به آنچه كرده‌ايد داناست ، پس در ابواب دوزخ درآئيد و جاويدان بمانيد كه دوزخ بد جايگاهى براى متكبّران است » . [2] بندگان خدا ! از مرگ گريزى نيست ، بنا بر اين پيش از آمدنش [ در فكر آن باشيد و ] از آن بهراسيد ، و ساز و برگ آن را فراهم كنيد ، كه شما در دسترس دام و شكار مرگ هستيد ، اگر بمانيد شما را مىگيرد ، و اگر بگريزيد

[1] النحل : 32 .
[2] النحل : 28 ، 29 .

295