لعكرمة عقب و انقرض نسل ابي جهل الَّا من بناته » و نيز اين ذرّيّه طيّبه ! از آن چند تنى است كه رسول خدا صلَّى الله عليه و آله در روز فتح مكَّه فرمان داد مسلمانان مأمورند در هر كجا اينان ديده شدند آنها را بكشند و لو پناه به پردهء خانهء كعبه برده باشند يا در زير پرده خانه پنهان شده باشند ، و بيمن فرار كرد ، و از جمله مطالب نادرست كه در اين تفسير آمده اينست كه گويد : آيهء شريفهء : * ( وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَه ابْتِغاءَ مَرْضاتِ الله ) * در بارهء جماعتى آمده كه از جمله آنان صهيب رومى غلام عبد الله بن جدعان بوده است « ، با اينكه صهيب از منحرفين از امير المؤمنين عليه السلام بوده و شيخ مفيد در اختصاص و كشّى در رجال از امام صادق عليه السلام روايت كرده‌اند كه فرمود :
« رحم الله بلالا كان يحبّنا اهل البيت و لعن الله صهيبا فإنّه كان يعادينا » و « كان بلال عبدا صالحا و صهيب عبد سوء يبكي على فلان » . و نيز از جمله مطالب غير صحيح آن اينست كه گفته است : « چون رسول خدا صلَّى الله عليه و آله مسجد خود را بنا كرد مهاجر و انصار از خانه هاى خود در اطراف مسجد هر يك درى به مسجد باز كردند و جبرئيل نازل شد و ابلاغ كرد كه خداوند امر فرموده همهء اصحاب بايد درهائى را كه به مسجد باز كرده‌اند مسدود كنند و اوّلين كسى كه مأموريّت به بستن باب خود كرد عبّاس بن عبد المطَّلب بود » . در حالى كه عبّاس هنوز نه ايمان آورده بود و نه مهاجرت بمدينه كرده بود . و در غزوهء بدر جزء اسيران بود كه با دادن فديه آزاد گشت . و از اين قبيل مطالب نادرست كه گفتن همه آنها در اينجا مناسب نيست و گفتن پاره اى هم در اين روزگار مصلحت نمىباشد ، اكنون خواننده خود بينديشد كه ممكن است اين گونه سخنان را به ائمّهء معصومين صلوات الله عليهم اجمعين نسبت داد يا نه ، و آيا اختيار كردن صدوق - عليه الرحمه - بعض از روايات كتابى را دليل بر آنست كه بر تمام آن كتاب و مؤلَّفش اعتماد كرده است ، اگر چنين باشد بايد بر تمام ضعفا و مجروحين كه در مشيخه عنوان كرده و در اين كتاب از ايشان حديث آورده اعتماد كرده باشد و حال اينكه ما مىبينيم از وهب بن وهب كذّاب احاديثى نقل كرده و خود او را در مجلَّد پنجم ذيل حديث 5023 تضعيف نموده است ، و همچنين از احمد بن هلال عبرتائى اخبارى نقل كرده و خود او را در مقدّمهء كمال الدّين ضعيف مىداند و مىگويد وى

515